| Навоий бирла Ҳусайний - 8-кўриниш |
 |
 |
 |
9 дан 10 сахифа
8-кўринишБоғ манзараси. Қушлар сайроғи авжида. Ихчам сўри ёнига қўлларида китоб ва най қилиб ўралган қоғоз тутган икки талаба келгач, сайраш овози бироз пасаяди. ШАЙХИМ. Оббо, сезиб қолмишлар!... (Дарахтларга тики-ларкан.) Чамаси Ҳирот булбулларинда энг хушнаволари шул масканда жам бўлишғондек-а?! КАМОЛ. Ҳа, бул лутфингга шак йўқтур. ШАЙХИМ (маҳлиё бўлганча). Аслида биз қандоғ мадҳ эт-макни бийрондалардин ўргансак дуруст бўлур эркон, а? КАМОЛ. Мен ўзумга ношайиста тахаллус танлабмен — ани ўзгартирурмен. Минбаъд ашъор битсам, анга ғализ — Келбатий эрмас, Андалиб — яъни Булбул дебон тахаллус битурмен! ШАЙХИМ. Бисёр хўб қилурсен. Камина-да шундоғ жазм этурмен: эмди Ғарибий эрмас — Ҳиротий тахаллусин олурмен. Зеро, азим Ҳирийда ҳазрат Навоийдек банданавоз бор эркон, шоиру фозиллар асло ғарибу бенаво бўлмаслар. КАМОЛ. Ори рост. Йўқ эрса, биз киммиз? Шунчаики сабоқни эмди бошлағон толибул илмлар. Ул зоти комил эрса таъмин-эҳтиёжимизни ўз зиммалариға олғонлари устиға, боз мударрисимизға учрабон «Салоҳиятли шогирдларни ҳузуримға йиборингиз» деб, тағи рағбат бермушлар ва... ШАЙХИМ (гапини бўлиб). Эй, қара, ана устознинг ўзлари! КАМОЛ (қараб). Ҳа, Вале, ўзлари ёлғуз эмаслар-ку... ШАЙХИМ. Ҳамроҳлари ила қизғин мусоҳабададурлар. Фикрларин чалғитмасдин четда турмаганимиз дуруст бўлус Талабалар кетишади. Навоий билан Бобо Алининг овозлари эшитила ди. БОБО АЛИ (овози). Мана, орадин неча фурсат кечмасун, бул можаро таҳлилиға ҳеч қувваи ҳофизам етмайдур! НАВОИЙ (кираётиб). Кимки фалак сори отур тошуни, Тош ила озурда этур бошуни. Сиз шумларнинг ҳар нечук найранг-ғуюрликларин кўруб танг бўлмангиз. Зеро, эл-улус хизмати-чун бел боғламиш кимса шул йўлда ранж-риёзат чекаркан, бунинг неси ажаб? БОБО АЛИ. Устоз, маъзур тутғайсизким, Сиз фақир арзин бошқа навъ тушунмишсиз, Магарким, Сиз саройға қайтиб, қандоғ бўлмасун бирор лавозимда турсангиз бас, бул муло-зимингиз бор вужуди-да эл хизматин адо этғони бўлсун... НАВОИЙ (юришдан тўхтаб). Ҳм, бизға эмди сиз ҳам шун-доғ кенгаш берурсиз. Валекин камина ўзга матлаб йўлинда бел боғлаб, ҳар неча қолғон умрни хома суруб ўткарурға азм этғонмиз. Сиз эрса ёшсиз, боз устиға хома бирла-да ошноли-ғинғиз йўқтур. Бас, шундоғ эркон, сарой вазифанғизни сидқи дил ижро этмагингиз фарзу қарз эрур. БОБО АЛИ (қизғин). Устоз! Камина эл назаридин четда қолғон бир кимса эрдим. Ўзингизға яқин олуб, тарбият эттинғиз ва олий даргоҳдағи мансабга раво кўрдингиз. (Қўлини кўксига қўйиб). Камина Сизнинг қутлуғ қадаминғизу муборак нафасинғиз етғулик ҳар ерда тамоми бахтиёрлик ва жонсипор-лик ила вазифа ўтмагим мумкиндур. Вале, Сизсиз фақирнинг ул ерда қолмоғи ҳеч имконсиздур! НАВОИЙ. Гап уринг-а! (Кўзадаги сувдан юзини хўлларкан, ҳазилга буриб.) Мавлоно Бобо Али, онглағайсизким, эмди сиз атосиға эргашуб юрадурғон гўдак ёшунда эрмас, балким ўзунгиз-да неча ўзгаларға раҳнамолик қилатурғон даражададурсиз! БОБО АЛИ (илтижо этиб). Устоз, пандларингизға қулоқ осмаётғон бул ношукрни афу этғайсиз. Вале дилхун арзимни Сиздин ўзга тинглағувчи йўқтур. Меним ушбу кунлардағи аҳволим бамисли Яссавий ҳазратлари айтғондек: Кўзум намли, дилим ғамли, мен аламли, Нечук илож айлорумни билмом, дўстлар. Бул ҳасратда, надоматда ёшум оқуб, Қаю тараф кеторумни билмом, дўстлар... НАВОИЙ (юзини артиб). Ҳм, саройда аҳвол қандоғлиғидин бир мунча воқифдурмиз. Аммоким, ҳеч кимса сизға ножоиз гапурмағон ёхуд ҳаққинғизға дохил қилмағондур. Бинобарин, сизни саройдин четлатмак ё ҳимоя этмак бобинда-да Султонга арз қилурға асос ҳам йўқтур. БОБО АЛИ. Дарҳақиқат, ҳозирча шундоғдур. Валекин саройда нохушлик шамоли наинки кун, балким соат сайин кучаюб борур. Маъсума малика вафотидин буён шаҳаншоҳ бағоят тунд ва баджаҳлдурлар. Боз устиға ҳушёридин сархуши кўпрак бўлур. Айни дамлар ул ерда кечатурғон мунофиқлик, фитна-фасод мени шундоқ ҳолға солурким, ўзумни бамисли суйи поёниға етуб боратурғон ҳовуздаги балиқ аҳволинда сезурмен. Шул важҳким, фақирға кўргузғон онча саховатин-ғиз устиға тағи бир мурувват кўрсатуб, мени қандоғ бўлма-сун эшук оғалиқ лавозимидин халос эттурсанғиз!.. НАВОИЙ. Хўп, кўрурмиз. Биргина сиз учунмас, улус осойишин кўзлабда саройға борурмиз. (Йўл юришда давом этиб.) Аҳволни шоҳга маълум этуб, тартибу адолатға даъват қилурмиз. |
Навоийхонлик
- 0
- 1
 Гар Навоийнинг куюк бағрида қондурҚошу юзунгни мунажжим чунки кўрди бениқоб, Деди: кўрким, Қавс б... |
 Икки ўтлуғ наргисингким, қилдилар бағрим кабобИкки ўтлуғ наргисингким, қилдилар бағрим кабоб, Биридур айни ху... |
 Тиласа равзани зоҳид, Навоийю - кўюнгЗиҳи висолинга толиб тутуб ўзин матлуб, Муҳаббатидин отингни ҳа... |
 Эй Навоий, ишқ дарди кўрган эл кўнглин бузарЭй алифдек қоматинг майли бузулған жон аро Ганжи ҳуснунг жавҳар... |
 Лутфунг ози жон олур, қаҳринг кўпи ҳам ўлтурурҚаҳринг ўлса, барча ишимдин малолатдур санга, Лутфунг ўлса, юз ... |
 Ҳар неча дедимки: кун-кундин узай сендин кўнгулКўргали ҳуснунгни зору мубтало бўлдум санга, Не балолиғ кун эди... |
 Сенинг васлинг муяссардур мангаМенмудурменким сенинг васлинг муяссардур манга? Бахти гумраҳдин... |
 Халқ дер: жон беру ё кеч ишқидинШаҳр бир ой фурқатидин байт ул-аҳзондур манга, Бир гули раъно ғ... |
 Элга гар бу иш ҳунар бўлса, бўлуптур фан мангаУл малоҳат ганжи ҳажрида бузуғ маскан манга,Уйладурким, жондин ... |
 Эй Навоий, бу фано дайрида не бор манга?Гарчи ҳажрингдин эрур юз ғаму озор манга, Ғам эмас васлинга умм... |
Уйғониш даври
- 0
- 1
 Шубҳа(Ҳикоя)— Колхозимизда ва қишлоғимиздағи якка хўжаликлар орасида... |
 Янги систем бетарафликИнқилоб баракасинда ҳисобда ҳам бўлмаған аллақанча янги систем ... |
 Қўрққан олдин мушт кўтарар(Бу фелетон «Қизил Ўзбекистон» газетасининг 1935 йил, 21 сентяб... |
 БўзахонадаТунов кун кайфимиз бир оз ширалангандан сўнг, Тошпўлад тоға кос... |
 Қурбонлиқ ўғрилариКичкина хангама— Қурбон ҳайити ҳам келди... бу йил қурбонлиқдан... |
 Думбаси тушиб қолган эмишКичкина фелетўн(Эски шаҳар Озиқ шўъбасига бағишлайман) Гўш...О... |
 Қурбон байрами (Ҳангама)Бойларникида имлама, хасисларникида димлама.Бу кун қуввати келг... |
 ДардисарБир неча айёмларким фақир дардисар(Бош оғриғи (муал.).) бирлан ... |
 Келинни келганда кўр, сепини ёйғанда кўр— Ош тегса — тўй, тегмаса тафарруж...(Тафарруж — томоша.) деб о... |
 Наҳс босқан экан...Кашмиридан келган ромчининг олдиға ўлтуруб:— Қани бир бахтимизн... |