Ҳакима (1840-1919) |
![]() |
![]() |
![]() |
Шоира Ҳакима Абдураҳим қизи 1840 йилда Каттақўрғоннинг Алижон қишлоғида мактабдор домла оиласида туғилди. У болалигидаёқ ота-онадан етим қолиб, кичик акаси Аброрқулнинг қўлида тарбияланди. Замонасининг талантли шоири ва олими Муҳаммад Шариф Шавқий билан қўшни ва дўст бўлган шоиртабиат Аброрқул ёш Ҳакиманинг ўқиб маълумот олиши учун кўп ғамхўрлик қилди. ҒАЗАЛЛАР Кел, эй кўнгул, ҳаво домин тутуб, дил берма дунёға, Работи кўҳна дунёнинг вафоси йўқ, биродарлар, На хуш кундур баҳор айёми, олам сабзапўш, рангин, Эрур фасли баҳор янглиғ азиз ёшлик, на хўб роҳат, Келинг, ёшлар, қуруб суҳбат, кўнгулни хуш этинг бул чоқ, Бу дунё бир саройдек манзилу, одамлари меҳмон, * * * Жаҳон барнолари, эй шўх, кирдорингдин айлансун, Малоҳат гулшанида ғунча янглиғ, эй пари пайкар, Балоғат бобида яктои даврондурсан, эй гулрух, Хиром этсанг чаман сори, аё эй дилбари раъно, Қаёнда ганжи зардур ҳалқа урган аждаҳоси бор, Жаҳон шоирлари мафтун бўлуб ширин мақолингга, * * * Ажойиб турфа савдо кўҳна дунёи дағо ичра, Гаҳи гирён, гаҳи нолон, ажаб афтодаман ҳайрон, Кўзим ёши оқар тинмай, кеча-кундуз надур билмай, Кўрубон бир неча фарзанд, нечун ҳеч бўлмади дилбанд, Ичиб жоми жафодин май, бу бўлса қисматим қайтай Қани манга қариганда, боламни бири ёнимда — Ўғул-қизлар сафар қилди, ҳамаси бир йўла кетди, Мени бечорани ташлаб, нетай икки кўзум ёшлаб, Ҳакима зор йиғлайдур, куюб дардини куйлайдур, * * * Адамдин ҳар киши дунёга келди пешвоси бор, Скандар бистари кимхобу бахмал узра хоб этса, Такаббур аҳлига зинҳор салом-алик демай ўтгил, Жаҳоннинг боғидин гуллар очилур ранг-баранг, кўргил Ҳамиша хушфеъллик бўл халойиқ ичра сен зинҳор, Қарама бад назар бирла, бу душман, деб, ҳақир айлаб, Эрур ҳар дам ғанимат, хуш тутуб ўткар азиз умрунг, Ўтубдур қанча олам халқи қилмай тасрифи дунё, МУХАММАСЛАР Нечук айлай, ёронлар, мен ғариби мазлуми ночор, Алардин кўрмадим меҳру вафо дунёда бир кун ҳам, Ки бир кун катта оғам уйига бордим мани маҳзун, Яна эрмиш муддаррис, жумла олимларга аълам бул, * * * Чаман зеболари, эй сарв, рафторингдин айлансун, Қизил гулким анинг ҳажрида юз минг булбули шайдо, Замоне жустужўйингда тиниб ўлтурмадим ҳаргиз, Ҳакиманинг кўрар кўзи, жаҳон ичра саломат бўл, МАСНАВИЙЛАР * * * Эй сўзи ширин гулъузорим, Гар бўлсаки менда неча минг жон, Қўйғил қадамингни бошим узра, Эй ёри ситамгару жафожўй, Эмди менга айлагил тараҳҳум, Аҳд анладингу, псга бузарсан? Жондин ксчадур Ҳакима-и зор, * * * Ёзиб байт бургадин, мен айлайин дод, Қоронғуда нечук йўлни топадур, Чақадур ҳеч бир парвое қилмас, Чақадур неча бир гул-ғунчаларни, Гаҳи тез ўрмалаб сакраб учадур, Тутуб бўлмас, кўринмас майда нарса, Ҳакима ҳолини этти кўп абтар, ҚИТЪА Аё эй гулшани диллар сафоси, |
Адабиётшунослик
![]() Бадий матн ва таҳлил муаммолариШоирлик аслида шеърни шеъриятга алоқаси йўқ нарсалардан тозалай... |
![]() Улуғбек Ҳамдам. Қодирийнинг хизмати нимада?Қодирий ўзбек халқининг энг севимли адибларидан бири. Ёзувчи ва... |
![]() Абдурауф Фитрат. Аҳмад Яссавий (1927)Аҳмад Яссавий тўғрисида матбуотимизда бир-икки йўла гаплар бўлу... |
![]() СюжетСюжет (фр. sujet — предмет) — адабиёт, драматургия, театр, кино... |
Она фидоийлиги ҳақида бир асарXIX аср охири ўзбек маърифатпарварлик адабиётининг бир қисмини... |
Навоийхонлик
- 0
- 1
![]() Лутфунг ози жон олур, қаҳринг кўпи ҳам ўлтурурҚаҳринг ўлса, барча ишимдин малолатдур санга, Лутфунг ўлса, юз ... |
![]() Ҳар неча дедимки: кун-кундин узай сендин кўнгулКўргали ҳуснунгни зору мубтало бўлдум санга, Не балолиғ кун эди... |
![]() Сенинг васлинг муяссардур мангаМенмудурменким сенинг васлинг муяссардур манга? Бахти гумраҳдин... |
![]() Халқ дер: жон беру ё кеч ишқидинШаҳр бир ой фурқатидин байт ул-аҳзондур манга, Бир гули раъно ғ... |
![]() Элга гар бу иш ҳунар бўлса, бўлуптур фан мангаУл малоҳат ганжи ҳажрида бузуғ маскан манга,Уйладурким, жондин ... |
![]() Эй Навоий, бу фано дайрида не бор манга?Гарчи ҳажрингдин эрур юз ғаму озор манга, Ғам эмас васлинга умм... |
![]() Гар ниҳон тутсам дағи жон хавфидур бешак мангаВаҳки, ишқинг зоҳир этсам ваҳм эрур ўлмак манга, Гар ниҳон тутс... |
![]() Йиғламоқ оҳимға таскин бермадиСинса кўнглумда ўқунг суртуб исиғ қондин анга, Пай масаллик чир... |
![]() Ишқидин олам менга ҳайрону мен ҳайрон ангаУл паривашким, бўлубмен зору саргардон анга, Ишқидин олам менга... |
![]() Ким фано туфроғиға ётиб қўяр тош узра бошҲар гадоким, бўрёйи фақр эрур кисват анга,Салтанат зарбафтидин ... |
Уйғониш даври
- 0
- 1
![]() Қўрққан олдин мушт кўтарар(Бу фелетон «Қизил Ўзбекистон» газетасининг 1935 йил, 21 сентяб... |
![]() БўзахонадаТунов кун кайфимиз бир оз ширалангандан сўнг, Тошпўлад тоға кос... |
![]() Қурбонлиқ ўғрилариКичкина хангама— Қурбон ҳайити ҳам келди... бу йил қурбонлиқдан... |
![]() Думбаси тушиб қолган эмишКичкина фелетўн(Эски шаҳар Озиқ шўъбасига бағишлайман) Гўш...О... |
![]() Қурбон байрами (Ҳангама)Бойларникида имлама, хасисларникида димлама.Бу кун қуввати келг... |
![]() ДардисарБир неча айёмларким фақир дардисар(Бош оғриғи (муал.).) бирлан ... |
![]() Келинни келганда кўр, сепини ёйғанда кўр— Ош тегса — тўй, тегмаса тафарруж...(Тафарруж — томоша.) деб о... |
![]() Наҳс босқан экан...Кашмиридан келган ромчининг олдиға ўлтуруб:— Қани бир бахтимизн... |
![]() Дарди йўқ — кессак, ишқи йўқ — эшшак!— Калникига ошға-а-а-а!!!Гур-гур одам калникига туз ялаб чопади... |
![]() Совинак қори билан мағзава қориСовинак қори:(Совинак қори — енгил-елпи, чала қори.) — Бу йил б... |