Ўша жой. Орадан бир неча соат ўтган. ёғоч каравотда Қўчқор билан мулла Сувон ўтиришибди. Ўртада камтарона дастурхон.
СУВОН . Қўчқорбек, бу, хотинни янгилаш ниятида экансиз?
ҚЎЧҚОР. Лаббай? У нима деганингиз, тақсир? Нима, хотин мошинани покришкасими, янгилайдиган!
СУВОН . Ҳа энди, гапи-да, мулла Қўчқор, гапи...
Шу пайт ошхонанинг эшигида чойнак кўринади, нозик қўллар унинг қопқоғини уриб, овоз беради.
ҚЎЧҚОР. Ҳозир, тақсир... (Чойни олиб келиб.) Қани лэстурхонга қараб ўтиринг... (Керилиброқ.) Буюрайми, «жиз-5из» қиворсин?
СУВОН. Энди-и, мулла Қўчқор, таом еб юрган жойи-шиз. Худо хоҳласа, ҳали кў-ўп келамиз...
ҚЎЧҚОР. Ие! Бу энди, ҳали кў-ўп уйланасиз, деганингиз-ми, тақсир?
СУВОН. Гапи-да, мулла Қўчқор, гапи... Хўш. Вақт зиқроқ, бўлғуси келинни чақиринг.
ҚЎЧҚОР   (чақириб). Аломатхон, бир кўриниш беринг!
Аломат ўзига ниҳоятда ярашиб турган миллий либосда, усти сочиқ билан ёпилган алланимани ушлаганича чиқиб ке-лади.
АЛОМАТ (одоб билан). Ассалому алайкум.
СУВОН. Ваалайкум ассалому вораҳматулло. Тузук, тузук... Қани, мундоқ ўтиринг. (Қўчқорга.) Сиз бир косада сув келтиринг.
ҚЎЧҚОР (ўрнидан туриб). Хўп, тақсир.
АЛОМАТ  (қўлидаги усти сочиқ билан ёпилган косани эчиб, узатади.) Мана, мулла ака.
Қўчқорнинг ҳайратдан оғзи очилиб, секин жойига ўтиради.
СУВОН. Боракалло-о... (Косани олиб, бир нималарни пичирлайди.) Келин бўлмишнинг исм-шарифлари, оталарининг номлари?
ҚЎЧҚОР. Исмлари — Аломатхон. Эшитдингиз-ку. Хўш, деганингиздан билсак, тақсир, оталари-и... қазо қилиб кетганлар, тақсир. Сариқ бўлганлар-да. Биласиз-ку, ҳозир нима кўп—сариқ кўп. Дўхтирга оборишса, «жигарни қозон сочиқ қиворибсиз-ку» дейишибди. Ўтиб кетган экан-да, тақсир. Кейин, қизилўнгачлариям кўндалангига...
СУВОН. Қазо қилган бўлсалар ҳам исмлари бордир, ахир?
ҚЎЧҚОР (Аломатга умидвор боқиб). Бордир... Хўш... Чейин, десангиз, Аломатхон етимхонада ўсганлар, тақсир.
СУВОН (асабий). Қўчқорбек, мен оталарининг исмини сўраяпман, қаерда ўсганлар, деб эмас!
ҚЎЧҚОР. Тиқилинчда эсимдан чиқиб қолди-да, тақсир, эдамни ҳадеб шошилтираверасизми! Айтяпман-ку, оталасининг исми... Олимтой, деб! Йўғ-э, Олимжон, деб. Ҳа, Олимжон тақсир.
СУВОН. Хўш, Қўчқорбек Абдусаттор ўғли...
ҚЎЧҚОР (ўрнидан туриб). Лаббай, тақсир?
СУВОН. Э, ўтиринг! Қўчқорбек Абдусаттор ўғли, сиз Аломат Олимжон қизини ўз инон-ихтиёрингиз ила ҳасмингизга қабул этасизми?
ҚЎЧҚОР. Ҳали тушунтирдим-ку, тақсир...
СУВОН. «Ҳа» денг!
ҚЎЧҚОР. Ҳа! (Томоқ қириб қўйиб.) Уч марта сўрамайсизми, тақсир?
СУВОН. Нимангиздан уч марта сўрайман, ўлиб турибсиз-ку? Мана, келин бўлмишдан уч бор сўрасак арзийди. (Аломатга.) Сиз, Аломат Олимжон қизи, Қўчқорбек Абдусаттор ўғлига ўзингизни тан маҳрамликка бағишладингизми?
Аломат нигоҳини бир нуқтага қадаганича ўтираверади.
Тақдирингизни бу кишига ўз инон-ихтиёрингиз билан қўшмоққа розимисиз?
Аломат Олимжон қизи, ўзингизни мана шу одамга тан маҳрамликка бағишладингизми?
Аломат яна индамайди.
ҚЎЧҚОР. Уч марта бўлди, Аломатхон...
СУВОН. Ие, Қўчқорбек, бу ёғи пишмаганмиди ҳали?
ҚЎЧҚОР. Ҳозир, тақсир... Аломатхон,  ҳалиги  гап-да, эсингиздами?
Аломат ҳамон ўша кўйи қимирламай ўтирарди. Қўчқор нима қилишни билмай, унинг атрофида айланади, секингина бошқарув блокини уриб кўради. Сувон ҳайрон. Қўчқор қопқоғини очмоқчи эди, лекин Аломатнинг кўйлаги халақит беради, қай томондан қўлини олиб боришга ақли етмай, анча вақт гарангсиб туради. Сўнг таваккал қилиб ёқасига қўл солади.
СУВОН. Ҳай, ҳай, ҳай, Қўчқорбек, нима қиляпсиз?.. Астоғфирулло!. Куппа-кундуз-а?.. Сабр қилинг, ҳеч қурса никоҳ ўқиб қўяй!..
ҚЎЧҚОР. Шу ерида томири тортишиб қоладиган одати бор, тақсир... Уқалаб қўймасангиз, шунақа ҳайкал бўлиб тураверади!.. (Бошқарув блокини титкилаб кўради, ҳеч иш чиқмагач, Олимжоннинг ҳужрасидан ўн-ўн бештача микросхема олиб чиқиб, дуч келганини ўрнатади.)
АЛОМАТ. Ўртоқлар! Ҳали далаларимизда ҳосил кўп! Яна бир ҳаракат қилсак, марра бизники! Кечани кеча, кундузни кундуз демай «зангори кема» штурвалларини бошқараётган азаматларимизнинг жасорати осмон қадар ҳурмат ва олқишга лойиқдир! Бугун пахта далаларига қарар эканмиз, ёшу қари этак тутиб улкан хирмонга ўз улушларини қўшиш иштиё-қи билан жавлон ураётганига қойил қолмай иложинг йўқ...
СУВОН (кўзи хонасидан чиққудек бўлиб). Мелиса чақирайми,    Қўчқорбек?..   (Каравотдан    туша   бошлайди.)
ҚЎЧҚОР. Ҳозир, тақсир, ҳозир... (Бир амаллаб ўчиради.) Сиз ўтириб туринг, тақсир, ҳозир тўғрилаймиз деяпман-ку! (Бир уюм микросхемага тикилиб.) Ўзиники қаёқда қолди-а?..
СУВОН (ёқасига туфлаб қўйиб, қўрқа-писа каравотга чиқади). Қўчқорбек, уйланаман десангиз соғроғи қуриб қолганмиди?.. Буни бошингизга урасизми?
ҚЎЧҚОР (микросхема танлай туриб). Кўнгил экан-да, тақсир. Қўяверинг, дўхтир-пўхтирга қаратиб одам қилиб оларман... (бошқа микросхема ўрнатади.)
АЛОМАТ (кўшиқ айтади). «Яна ўйнайлик, яна куйлайлик, иқболимиз порлоқ экан, даврон сурайлик...»
СУВОН. Ё қудратингдан!.. «Даврон сурайлик» дейдими, Қўчқорбек?!
ҚЎЧҚОР   (ўчиришга  уриниб).  Дейди,  тақсир,  дейди...
У Сувоннинг олдида ниҳоятда хижолат чекар, асабийлашар ва ишни баттар чалкаштириб юборарди. Шоша-пиша бошқа микросхема қўяди. Шу пайт қулоқни қоматга келтириб ажаб-товур қўшиқ янграйди. Аломат Сувон билан Қўчқорни даҳшатга солиб «брейюжа рақс туша кетади. Чатоқ жиҳати шунда эдики, кескин ҳаракатлар билан рақс тушаётган Аломатга энди мутлақо яқинлашиб бўлмас, зеро, ўчиришнинг ҳам иложи йўқ эди. Қўчқор унинг атрофида беҳуда гирдикапзлак бўлар, роботнинг кутилмаганда келиб тушган зарбаларидаи учиб кетарди. Сувон ўзини каравотдан таппа ташлаб, дарвоза томон қоча бошлайди ва шошиб келаётган Олимжонга увипиб кетади. Олимжон югуриб келиб, Аломатнинг ҳаракатларига чап бера-бера, аранг ўчиради. Аломат тек қолади.
ОЛИМЖОН (жаҳлдан бўзариб). Эс-ҳушингиз жойида-ми, Қўчқор ака?! Минг марта айтаман, менинг нарсаларимга сўроқсиз тегманг, деб! Худо кўрсатмасин, Аломат бир фалокат қилиб қўйса, мен қамалиб кетаман, Қўчқор ака! Ахир бу одам ўлдириб қўйиши ҳам мумкин! ҚЎЧҚОР. Бу ўлдирса нега сени қамайди?
ОЛИМЖОН. Ие!.. Тракторингиз билан одам босиб кетсангиз, сизни қамайдими, тракторингизними? Аломат ҳам машина-да. Керакли микросхемани қўйиб бердим, нима қиласиз бошқасини олиб чиқиб?! Йўқ, бунақада мени бир фалокат-га гирифтор қиласиз... Баъзан сизга умуман тушунмай қоламан, ёшингиз қирқ-қирқ бешга борган бўлса, етти-саккизта боланинг отаси бўлсангиз!.. Э, товба!.. (Бир оз ўзини босиб олиб.) Барибир домлани чақирибсиз-да?
ҚЎЧҚОР (кўзларини бегуноҳларча пирпиратиб). Ўзинг «билганингизни қилаверинг» дединг-ку...
ОЛИМЖОН. «Билганингиз» шу бўлдими?
ҚЎЧҚОР. Ҳа энди, ҳамма ақли етган ишни қилади-да, Олимтой. Бизники шунга етди...
ОЛИМЖОН (мийиғида кулиб). Хўш, никоҳ ўқитиб бўлдингизми?
ҚЎЧҚОР. Жиндай чаласи бор-у, лекин... ўқиб бўлди ҳисоб.
ОЛИМЖОН (Аломатга ишора қилиб). Кейин бу хурсанд бўлганидан ўйинга тушиб кетдими?
ҚЎЧҚОР. Бўлди-да энди, вой-бў! Битта гапни аччиқ ичакдай чўзаверадими! Мана, ўчди-ку! Қани ўзининг ҳалиги... кассетаси?
ОЛИМЖОН (қидириб топиб беради). Мана. Қилар ишни қилиб қўйиб, яна жаҳл қиласиз-а!
Қўчқор Аломатга илгариги микросхемани ўрнатади.
АЛОМАТ (енгил таъзим билан). Бағишладим.
ОЛИМЖОН. Нимани?
АЛОМАТ. Ўзимни.
ОЛИМЖОН. Нимага бағишладинг?
АЛОМАТ. Тан маҳрамликка.
ҚЎЧҚОР. Э, ана! Бу дунёда ҳали ҳақиқат бор! Ракатопинг, Аломатхон! (Асабийлик билан фотиҳа қилиб.) Мен қабул қилдим, облоҳу акбар! Тамом!
ОЛИМЖОН. Э, тавба! Ёш-қари демас экан-да, а? (Ўчирмоқчи бўлиб Аломатга яқинлашади.)
ҚЎЧҚОР. Ҳў, ҳў, ҳў, бола! Қоч-е! Индамаса жа!.. Бу ёққа ўт! Менга насиҳат қиладиган отам ўлиб кетган, билдингми?! Муштдайгина бўлиб ақл ўргатасан! (Аломатга.) Хотин, бор, ич-карига кир!
АЛОМАТ. Хўп бўлади. (Кетади.)
ОЛИМЖОН. Сиз ё жа нозик ҳазил қиляпсиз-у, мен тушунмаяпман, ё жинни-пинни бўп қолгансиз. Ичавериб, ичавериб! Мен сизни дуруст одам, деб ўйловдим!
ҚЎЧҚОР. Э, нима деб ўйласанг ўйлайвер-е! Аломат менинг никоҳдаги қонуний хотиним! (Ўдағайлаб.) Нима дейсан, яна гапинг борми?
ОЛИМЖОН . Ие, сиз жа жиддий киришяпсиз-ку, а?
ҚЎЧҚОР. Жиддий киришяпман! Эртага ЗАГСдан ҳам ўтамиз! Керак бўлса, келаси шанбада тўй ҳам қивораман! Артислардан танишинг йўқми?
ОЛИМЖОН . Кеннойим-чи? Улар ҳам никоҳдаги хотинингиз-ку?
ҚЎЧҚОР. Қайси кеннойинг? Кеннойинг ана, уйида ўтириб-ди! Эрига хотин бўлиб, уйига эга бўлиб! Ликиллаб онасиники-га кетиб қолгани йўқ! У билан эртагаёқ орани очиқ қиламан — тамом!
ОЛИМЖОН. Хўп, унда мен яратган робот, яъни менинг машинам қани?
ҚЎЧҚОР. Мен қаёқдан биламан сенинг машинангни! Э, бировнинг уйига бостириб кириб, машинам қани, дейсан! Биз эр-хотин тинчгина ўтирибмиз, чироғимизни ёқиб!
ОЛИМЖОН. Демак, мен етти йил кўзимнинг нурини тўкиб, мингта бюрократ билан олишиб...
ҚЎЧҚОР. Нима-крат?
ОЛИМЖОН . Бюрократ. Кечалари ухламай, ўлиб-тирилиб сизга хотин тайёрлаб берган эканман-да, а?
ҚЎЧҚОР. Раҳмат. Биз ҳам яхши кунларингда қайтарармиз. Биздан қайтмаса, бола-чақамиздан қайтади.
ОЛИМЖОН. Бола-чақангиздан? Ҳали «кичкина-кичкина роботваччалар ясаб бер» ҳам дерсиз?
ҚЎЧҚОР. У ёғи билан ишинг бўлмасин, билдингми?! Керак бўлса, ўзимиз ясаб олаверамиз! (Бир оз сукутдан сўнг.) Вей, бу дунёда одамдан фақат яхшилик қолади. Отам раҳмат-ли «биров сенга ёмонлик қилса ҳам яхшилигингни аяма ўша падарига лаънатдан» деганлар. Яхшилик яхши-да,  Олимтой.
ОЛИМЖОН. Ҳозир идорадан келяпман, эртага терим бошланар экан. Хўш бизнинг эксперимент нима бўлади?
ҚЎЧҚОР. Нима-перимент?
ОЛИМЖОН. Эксперимент. Аломатни далада синаб кўриш керак, комиссия келади.
ҚЎЧҚОР. Йўқ, мен бир нима деяпманми, Олимтой? Хотин бўлганидан кейин эл қатори далага чиқади-да. Кўпга келган тўй.
ОЛИМЖОН. Шунисигаям шукр. (Микросхемаларни йиғиштира туриб, бирдан қизил рангли микросхемани кўриб қолади.) Қўчқор ака!.. Манавини қўйдингизми? Сиздан сўраяп-ман, қўйдингизми, йўқми?!
ҚЎЧҚОР. Нега бақирасан? (Микросхемани олиб, қарай-ди.) Буними? Қўймадим, шекилли.
ОЛИМЖОН (ҳолсиз ўтириб қолади). Хайрият... Юрагим тўхтаб қолай деди-я...
ҚЎЧҚОР. Нима ўзи бу, Олимтой?
ОЛИМЖОН. УЭС.
ҚЎЧҚОР. Нима-эс?
ОЛИМЖОН. УЭС. Универсал электрон схема.
ҚЎЧҚОР. Нима каромат кўрсатади бу?
ОЛИМЖОН. Аломатга ўшани қўйсангиз — бўлди, бошқа микросхемага ҳожат қолмайди, ҳаммасининг ўрнини босаверади.
ҚЎЧҚОР. Ие, яхши экан-ку. Шу кассетани қўяйлик, Олимтой. Ҳа деб алмаштираверамизми — этагини кўтариб, ёқасига қўл тиқиб, а?
ОЛИМЖОН. Э-э, нима деяпсиз, Қўчқор ака? Бу фақат лаборатория шароитида синалади. Шундаям қатъий эҳтиёт чоралари кўрилганидан кейин.
ҚЎЧҚОР (сирли). Нима, хавфлими?
ОЛИМЖОН. Нима деса бўлади... Мана, ҳозир Аломат гапларингизга шунчаки,  механик равишда жавоб қиляпти.
ҚЎЧҚОР. Нима-ник?
ОЛИМЖОН, Механик. Гапида пичинг йўқ, киноя йўқ, тўғрисини гапираверади. Нима деяётганингизни таҳлил қилиб ўтирмайди, айтдингизми — бажаради. Буни қўйсак-чи? Унда ўйлайди, фикр қилади, ҳамма нарсанинг моҳиятига тушуниб етади!
ҚЎЧҚОР. Ўйласа яхши-ку, Олимтой.
ОЛИМЖОН. Яхшимиш! Робот ўйласа, фикр қилса, биласизми нима бўлади?
ҚЎЧҚОР. Нима бўлади?
ОЛИМЖОН. Қиёмат-қойим бўлади! Айтдим-ку, ҳали Аломатга ўхшаган роботлар минг-минглаб яратилади. Миллионлаб яратилади! Энди бир тасаввур қилинг: миллионлаб робот калласини ишлатса, ўйласа! Худонинг ўзи асрасин-у, ун-да охир замон бўлди, деяверинг! Улар бориб-бориб ўзининг ҳозирги аҳволидан норози бўла бошлайди! Тушуниб қолади-да! Нега, дейди, одамлар маза қилиб юришибди, мен эртадан кечгача эшакдай ишлашим керак, дейди! Нега энди уларнинг инон-ихтиёри ўзида-ю, мен манавинақа программалаштирилган микросхемаларга бўйсинишим керак, дейди! Тушуняпсиз-ми, гап қаерда? Қаранг, уларнинг ўзи ким-у, инсонликка даъво қилишади! Ҳамма гап шундаки, фикр қилса ақлини танийди. Ақлини таниса кўзи очилади! Кўзи очилса уларни бошқариш мумкин бўлмай қолади! Ана шунинг учун,Қўчқор ака, робот роботлигини қилиши керак. Буйруқ берилдими — бажарсин! У ёғи билан иши бўлмасин!
ҚЎЧҚОР. Ҳа-а, бундан чиқди, са-ал аҳмоғроқ бўлиши керак экан-да, а, Олимтой?
ОЛИМЖОН. Шундай десаям бўлади. уларнинг танаси, қўли, оёғи, майли, ишласин. Лекин калласи ишлашига йўл қўй-маслик керак! Бўпти, мен бориб, бир оз ишлай энди.
Олимжон микросхемаларни йиғиштириб, ичкарига кириб кетади. Қизил рангли микросхема Қўчқорнинг қўлида қолаверади.
ҚЎЧҚОР (ўйчан, қўлидаги схемага қараганича). Ундай бўлса, бу шўринг қурғурларни яратишнинг нима кераги бор экан?.. (Олимжон кетган томонга қараб олиб, микросхемани секингина айвон шипига қистириб қўяди.)
Ташқаридан Салтанатнинг шанғиллаган овози эшитилади.
САЛТАНАТНИНГ ОВОЗИ. Кишт! Кишт-э, қирилибгина кетгур!.. Илойим қирон келсин ҳаммасига! На кундузи тинчлик бор, на кечаси! Бўлди, жонимдан тўйиб кетдим, ё у ёқлик қиламан, ё бу ёқлик! Худо кўтарсин бунақа қўшнини!
ҚЎЧҚОР. Оббо, тағин бошланди!..
АЛОМАТ (чиқиб). Нима бошланди?
ҚЎЧҚОР , Э, сиз билмайсиз, Аломатхон, Салтанат деган қўшнимиз бор, Жанжал бўйича қишлоқ чемпиони. Оғир вазн-да, келса кўрасиз. Бутун қишлоқ «дод» дейди. Жанжални пулга сотиб олиб юради. Агар шохига кўйлаги илиниб қолса, дарахт билан ҳам ётиб олиб жанжаллашади! Аломатхон, мабодо мени сўраса, «ишга кетганлар» деб қўйинг, хўпми? (Ичкарига қочиб кириб кетади.)
САЛТАНАТ кириб келади. У семиз, барваста аёл — чин-дан ҳам «оғир вазнда» эди. Овози ҳам гавдага яраша.
САЛТАНАТ (уй томонга). Ҳў, йигит! Чиқаверинг, кўрганлар «хотиндан қочди» демасин! Белида белбоғи бор ҳам анқонинг уруғи бўп кетяптими, нима бало! Қани, бўлинг, бўлинг, вақт йўқ!
ҚЎЧҚОР (ноилож чиқиб). Э-э, келинг, кеннойи, келинг...
САЛТАНАТ. Менга қаранг, нима, энди эрталабдан кечгача «кишт-пишт» билан умрим ўтадими?! Товуқни эплаган боқади, қўлингиздан келмайдими, йиғиштиринг дўконни! Е экин-тикин қилмай, товуқларингизга қоровул бўлиб ўтирайми, а? На пиёз қолади, на гул қолади, на кашничу на укроп!
ҚЎЧҚОР. Нима-роп?
САЛТАНАТ. Укроп! Қулоқниям худо олиб қўйганми, дейман!
Аломат уларга жимгина қараб турибди. Шовқинни эшитиб, ичкаридан Олимжон ҳам чиқади.
ОЛИМЖОН. Ассалому алайкум, кеннойи.
САЛТАНАТ. Ҳа, тағин келдингизми, кўч-кўронингизни кўтариб? Лўлида тиним бор, сизда тиним йўқ? (Қўчқорга.) Ие, нега серрайиб турибсиз, бир чиқиб қаранг уларингизнинг қилган ишини!
ҚЎЧҚОР. Биламан, кеннойи, қарамасам ҳам биламан... (Гап тополмай.) Шошмай турсин улар ҳали!.. Агар яна бир марта шунақа бўлса...
САЛТАНАТ. «...табака қиворасиз!» Биламиз, биринчи марта эшитаётганимиз йўқ! Анави куни макканинг ичидан бузоғингизни аранг ҳайдаб чиқдим! Бирам очофатки, калтакка-ям парво қилмайди! «Мол эгасига ўхшамаса ҳаром ўлади» деб жа тўғри айтишган экан!
ҚЎЧҚОР (Аломатни кўрсатиб). Кеннойи, меҳмон бор...
САЛТАНАТ.   Меҳмонингиз — капейка,   билдингизми?!
ҚЎЧҚОР. Нима-ейка?
САЛТАНАТ. Капейка! Ўзбекчаси «бир тийин» бўлади! Менга кўзини шунақа лўқ қилиб тураверса, меҳмонингизнинг обрўси ҳам бир тийин бўлади! Бу — Салтана-ат, деб қўйинг, билиб олсин, ҳа!
ҚЎЧҚОР (Аломатга). Бу — Салтанаат.
САЛТАНАТ. Ҳа, айтиб қўяй, трактор савилингизни гаражга обориб қўйинг! «Тар-тар-тар» қиласиз — ярим кечаси келасиз, «тар-тар-тар» қиласиз — каллаи саҳарлаб ҳаммани уйғотворасиз! Э, худо кўтарсин! Бир индамайсан, икки инда-майсан, бунинг охири борми ўзи, йўқми?!
Олимжон битта микросхемани олиб чиқиб, Қўчқорга секин-гина узатади. У схемани Аломатга ўрнатади.
ОЛИМЖОН . Қўйинг, кеннойи, меҳмон бор, деяптилар-ку...
САЛТАНАТ. Вой, яна меҳмондан келади-я! Ҳў, олимча, шу томорқа билан бола-чақа боқаман! Меҳмонингизнинг ҳусну жамолига қараб болаларимнинг қорни тўйиб қолмайди, тузик-ми?! (Аломатга жиркангандай қараб.) Сумакдай бўлмай ўлсин, намунча қилтириқ бу?
АЛОМАТ (кутилмаганда, Салтанатга). Сен, қўтир эчки, нима деб маъраяпсан ўзи?! А?!
САЛТАНАТ. Вой-вой-вой!.. Бу ҳали Салтанатнинг совунига кир ювмаган, шекилли! Мен билан пачакилашма, меҳмон ўлгур, этагингни бошингга ёпинчиқ қилиб, сазойи қивораман-а! Ҳе, турқинг қурсин, калтакесакка ўхшамай!
АЛОМАТ (бостириб бориб). Нима дединг? Бошимга нимани нима қиласан? Ҳа, оғизгинангдан қонинг келсин, сен эчкемарнинг! Кўзингни ўйиб олайми ҳозир?! Кимни сазойи қилмоқчисан, қари каламуш?! Кимни, деяпман!
САЛТАНАТ (чекина туриб). Сени, сени!..
АЛОМАТ. Ҳў, бит кўз! Қани, чиқ бу ердан! Чиқ, турқингни кўрмай! Бўлмаса оғзингни қийшайтиб қўяман, отингниям айтолмай қоласан! (Бир-иккита каратэча ҳаракатлар қилиб қўя-ди.) Ий-я!..
САЛТАНАТ (деворга қапишиб). Вой, ўлиб қўя қолай!.. Вой, шўрим!.. Қўчқорвой, меҳмонимнинг тутқаноғи бор, деб айтиб қўймайсизми?.. Вой, тортсангиз-чи бунингизни! Вой, шарманда!..
АЛОМАТ (муштини Салтанатнинг нақ бурнига теккизгудек қилиб). «Ғинг» деган овозингни эшитсам, ўзингдан кўр, мегажин! Умуман, овозинг чиқмасин, тушундингми? Бундан буён доим шивирлаб гапирасан!
САЛТАНАТ. Хўп, дедик-ку, оповси, битта гапдан қолсак ўлибмизми...
АЛОМАТ. Биттамас, ҳамма гапингни шивирлаб гапирасан! Агар яна бир марта шу ҳовлига чиқиб акилласанг, анави эшикка оёғингдан осиб қўяман — шамолда тебраниб тураверасан! Уқдингми, товуқмия?!
САЛТАНАТ   (шивирлаб). Уқдим-да,  оповси,  уқдим...
АЛОМАТ . Агар шу эшикка мунчоқ бўлмай десанг, иккин-чи марта овозингни ҳам эшитмай, турқи-тароватингниям кўрмай! Пишиллама чўчқага ўхшаб! Нафас олма!
САЛТАНАТ. Нафас олмасам, ўлиб қолмайманми, айланай меҳмон?..
АЛОМАТ. Ўлмайсан! Энди секин оёғингнинг учида юриб, чиқиб кет.
САЛТАНАТ (паст овозда). Бир оғиз гапингиз, ўргилай, бир оғиз гапингиз... (Оёқ учида, бедана юриш қилиб чиқиб кетади.)
Қ У Ч Қ О Р. Э, ракатопинг, Аломатхон! Налогчидан қутилгандай бўлдиг-е!
АЛОМАТ (шартта Қўчқорга ўгирилиб). Ҳозир икки кўзингнинг ўртасига битта ураман, миянгнинг қатиғи чиқиб кета-ди!
Қўчқорнинг капалаги учиб, Олимжоннинг орқасига бекина-ди.
ОЛИМЖОН. Гап қайтарманг, дедим-ку, Қўчқор ака! (Югуриб келиб, Аломатни ўчиради.)
ҚЎЧҚОР. Олимтой, буям ўзимизданми дейман — дўст-душманнинг фарқига бормайди?..