Хон (1808-1842) |
Маъдалихон Умархон ўғли 1808 йилда Қўқонда туғилган. Унинг онаси машҳур шоира Нодирадир. Маъдалихон ёшлигидан бошлаб Умархон саройининг дабдабали муҳитида тарбияланди. Айш-ишрат мажлисларига, адабий ўтиришларга қатнашиб ўсди. Бу адабий мажлислар унга жиддий таъсир қолдирган ва ёш Маъдалихонни «мажнун сифат», шоир табиат тарбияланишига сабабчи бўлган эди. ҒАЗАЛЛАР Дирилур зор таним лаъли дурахшонингдин, Чарх овжина бироқдим адами шуълаи оҳ, Верирам истадигинг жон эса, йўх имкони, Зарра-зарра шарари чарха чиқан анжумдур, Қатра-қатра сочилур қон гежалар чашмимдин, Гежа ўлдуқча фалак ера бироқса гунашин Бир ёлон сўз ила чўх инжима, эй моҳлиқо, * * * Касб айламадим гарди раҳи симбаримдин Нарм этмади қотти дилини сочилан ашким, Ул золими огоҳ сонур ҳолима кўнглум Бинг булбули хомуш эдарам ўлмаса ваҳмим Оҳим ўди меҳрингда сурайёя эришди, Хоннинг дили пурхунина раҳм ила мурур эт, * * * Оҳким дўкди фалак қоними мижгонимдин, Мавжи тўфони бало бошима дўндурди фалак Кўнглими сели бало бирла хароб этди сипеҳр, Кечалар ғунча каби кўнглими қон боғладуғи, Оҳким ҳажр туни қочди дилим ҳасратидин, Шамъ узун тил била ёнмиш, негаким зулми ўди Эй кўнгул, сонмаки зоил бўлур ошуфталиғим Субҳ-ла дидаи гирёнима раҳм айла, сабо, Хон каби маҳвашим шамъи руҳин ёд эдарам, * * * Ойру душдим яна ул ғунчаи хандонимдин, Дамбадам орази ёди ила ашким гуҳари Кетди алдин хами зулфию паришон ўлдум, Рўзгорим қорадур зулфи киби ул моҳинг Эй сабо, куйина гар душса гузоринг ногоҳ Бош чекар шуълаи оҳим шарари гардуна, Жисми зорим ўда ёндирди ғами пинҳони, Яшуруб ер юзини сийми сиришким гуҳари, Нўла Хонинг киби гар узсам илик жонимдин МУХАММАС Паричеҳралар кўп жафо қилдилар, Алар ишқида хастаю зормен, Шаҳи мулки Ҳомун қилурлар мени, Чу мен қоши ёларни қурбониям, Қадим хамлиги қошлари ёсидин, Кўзингдур менга фитна барпо қилан, Чаманда хиром айламиш ул пари, Ажойиб ки бу бир неча дилрабо, |
Навоийхонлик
- 0
- 1
Ишқни оловлантирган сув ёхуд “Қаро кўзим”Бир донишмандцан: дунёда энг кучли лаззат нима? — деб сўраганла... |
Илм ва олимлар ҳақидаОламнинг иши халқ билан душманлик экан, олим хор-у, жоқил (били... |
Қўрқутма мени тамуғдинҚўрқутма мени тамуғдин, эй зоҳиди ях, Жаннат манга бўлғуси дебо... |
Навоийнинг ваҳдат тушунчаси ва пантеизмШарқ мумтоз шеърияти, аслини олганда, тавҳид, яъни бирликка асо... |
«Аввалгиларга ўхшамас»Бу – ҳазрат Алишер Навоийнинг тушунилиши анча осон, луғатталаб ... |
Масжидқа неча аҳли риёдек етайин...Масжидқа неча аҳли риёдек етайин, Ё ринд киби азимати дайр этай... |
Бобом сўзин тушунгим келар...Мақоламиз қаҳрамони бир катта шаҳарда ҳоким бўлган, улкан мамла... |
Риёкoр шaйxлaр xусусидaXирқa кийгaн риёкoр шaйxлaр xусусидaким, улaрнинг oлдидa хaқиқи... |
МАҲБУБ УЛ—ҚУЛУББИСМИЛЛОҲИР—РАҲМОНИР—РАҲИМ Ҳамд ангаким, зотиға ҳамд ончаким, ... |
“Лисон ут-тайр” достонида келган тўрт халифа ҳақидаги ҳикоятларҲазрат Навоий бошқа достонларидан фарқли ўлароқ “Лисонут тайр” ... |
Адабиётшунослик
Бадий матн ва таҳлил муаммолариШоирлик аслида шеърни шеъриятга алоқаси йўқ нарсалардан тозалай... |
Улуғбек Ҳамдам. Қодирийнинг хизмати нимада?Қодирий ўзбек халқининг энг севимли адибларидан бири. Ёзувчи ва... |
Абдурауф Фитрат. Аҳмад Яссавий (1927)Аҳмад Яссавий тўғрисида матбуотимизда бир-икки йўла гаплар бўлу... |
СюжетСюжет (фр. sujet — предмет) — адабиёт, драматургия, театр, кино... |
Она фидоийлиги ҳақида бир асарXIX аср охири ўзбек маърифатпарварлик адабиётининг бир қисмини... |
Уйғониш даври
- 0
- 1
Чўлпоннинг «тонг сирлари» шеърий тўпламига сўзбошиБаъзи бир ўртоқлар Чўлпонни йиғлоқ, деб айбситадирлар. Балки ҳа... |
Калвак махзумданБухоройи Шариф билодида фақирнинг ота қадрдон бир ошнамиз бўлур... |
Биз ким ва нималардан қўрқамиз?Ҳар кимнинг ўзига яраша қўрқатурған нарсаси бўладир. «Иштонсизн... |
Самарқандда асари нажотЎтган замонларда Самарқандда мадрасалар дорул-улум(Илмлар уйи.)... |
ШаллақиХалқда бир мақол бор: «Ўғри кулиб енггар, ғар йиғлаб.» Шунга ўх... |
Шомий домланинг оқ салла ташвиқотчилари(Абдулла Қодирий)Саҳар ноғорасини қоқиш олдидан сурнай «Наво»ни эзиб бошлаған эд... |
Ай, Худай урғанлар (Абдулла Қодирий)— Бачимаъни ер ислоҳот?(Чиғанмоқ — тисланмоқ, қўрқмоқ.) — деб м... |
Эски шаҳар «чека»си атрофиндаИкки йил энди ярим ёрти ҳукумат ишлари ўз қўлимизга берилиб кел... |
Хонларга хитобБир-икки сўзда давлатли хонларга сўйламоқ истаймиз, афу буюрсин... |
Шодмарг. Абдулла ҚодирийМулла Карим ҳожининг ёши етмиш ёшларда эди. Ёшликда бошигакўб ж... |