Home icon Бош саҳифа»Кутубхона»Назм»Қалдирғочларга бер айвонларингни. Сирожиддин Саййид - МУҲАББАТНИ ТАШЛАБ КЕТМАНГ БОҒЛАРГА
Facebook
Қалдирғочларга бер айвонларингни. Сирожиддин Саййид - МУҲАББАТНИ ТАШЛАБ КЕТМАНГ БОҒЛАРГА PDF Босма E-mail
Материал индекси
Қалдирғочларга бер айвонларингни. Сирожиддин Саййид
МУҲАББАТНИ ТАШЛАБ КЕТМАНГ БОҒЛАРГА
СЎЗ ЙЎЛИ
ХОТИРА
ДАСТХАТ
Ҳамма саҳифа
2 дан 5 сахифа

МУҲАББАТНИ  ТАШЛАБ КЕТМАНГ БОҒЛАРГА


ЁШЛИК. БАҲОР. МУҲАББАТ

Асрлар бор — рўёдай,
Фасллар бор — муваққат.
Доим зангор дарёдай
Ёшлик. Баҳор. Муҳаббат.

Умримда уч саҳарим,
Уч гўзал хуш саҳарим,
Менинг уч хушхабарим
Ёшлик. Баҳор. Муҳаббат.

Соғинчлари қанотли,
Ёмғирлари новвотли,
Армонлари ҳам тотли,
Ёшлик. Баҳор. Муҳаббат.

Айтсам дилда зоримдан
Гуллар унгай қорингдан.
Нишон йўғу боримдан
Ёшлик. Баҳор. Муҳаббат.

Сен, эй синглим, сен оғам,
Ўтгай алам, ўтгай ғам,
Оламда энг олий дам
Ёшлик. Баҳор. Муҳаббат.

Мангу карвон тириклик,
Дарду ҳижрон тириклик,
Надир, инсон, тириклик?
Ёшлик. Баҳор. Муҳаббат.

Бўйу басти гул Ватан,
Бош-оёқ кўнгил Ватан,
Отин сўрсанг, бул Ватан —
Ёшлик. Баҳор. Муҳаббат.

Дунё арчаси ёлғон,
Қанча-қанчаси ёлғон.
Шудир ёдимда қолган:
Ёшлик. Баҳор. Муҳаббат.

2003
* * *
Қора кўзли Гулпари,
Шунчалар суюкмисан?
Холанг сени эркалар,
Қизмисан, кийикмисан?

Ерга боқсанг ер — қуёш,
Қирга боқсанг қир — ойли.
Сен холангдан гўзалу
Холанг сендан чиройли.

Бир савдо бор, мен уни
Дилга ҳавола қилай.
Кўчангдаги толингга
Мен бориб нола қилай.

Қизғиш бўлар осмонлар,
Қизил — асли қиз ранги.
Кўчангдаги толдан ҳам
Холанг сени қизғанди.

Дардларимни ўйноқлаб
Ариқчалар куй қилар.
Қора кўзли Гулпари,
Холанг сени тўй қилар.

Нурга тўлар уйлару
Баланд-баланд айвонлар.
Мен севги деб кетгайман,
Юрагимда ҳижронлар.

1985

ЎЗБЕКНИНГ “ЁР-ЁР”И

Ота уйнинг эшигидай эшик йўқ,
Оламни кез, Фарҳодингдай ошиқ йўқ.
Бу кеч тошу деворларинг сел бўлар,
Бу дунёда “Ёр-ёр”ингдай қўшиқ йўқ.

Ўстирганинг қизмиди ё гулмиди?
Қиз кўнглидан жаннатларга йўлмиди?
“Ёр-ёр”ингдан титроқ тушиб ойларга
Қўшилишиб оқиб кетар сойларга.

Ҳеч юртда йўқ қайрилмақош янгалар
Остонангга сочса тилло тангалар.
Ота эшик, қанча ифорларинг бор,
Қизинг билан кетар баҳорларинг бор.

Бу кеч тошу деворларинг сел бўлар,
Қанча нозик кўнгилчалар дил бўлар.
Не кечгайдир бундан кейин ҳолларинг?
Йиғлар бу кеч теракларинг, толларинг.

Бошинг узра нурли фалак айланар,
Осмон ўзи тутгай сенга ойналар.
Дуо энди отангдандир, халқдандир,
Қиз болага бахту толе Ҳақдандир.

Майли, етти иқлимларда тўй бўлсин,
Ҳар қарич ер ўлан бўлсин, куй бўлсин.
Оламни кез, бешигингдай бешик йўқ,
Бу дунёда “Ёр-ёр”ингдай қўшиқ йўқ.

2001
ЁДГОР ГУЛ

Бу ёруғ оламда бир гул туғилди,
Ўртаб тирикларнинг жону жисмини.
Боғда бор гулларнинг боши эгилди,
Ёдгора деб қўйдилар бу гулнинг исмини.

О, ҳаёт,
Бир ширин кулчаларинг бор,
Бешиклардан чиққан қўлчаларинг бор.
Қатор қилгин энди сен бор гулингни,
Қабул қилиб олгин ёдгор гулингни.

Бу дунё аслида алвон рангли гул,
Ёдгора, Ёдгора, гўзал, мунгли гул.
Кимни кутиб ўсдинг гуллар аро зор?
Капалакларнинг ҳам оталари бор.

Сенинг хаёлингми тонгги шабнамлар,
Меҳрдан сўйлашса — кўзингда намлар.
Эй, сен тоза ифор,
Бокира, эй гул,
Севгию соғинчдан хотира, эй гул!

Бизлар ҳаммамиз ҳам гулга ўхшаймиз,
Гул суйиб, гул сочиб, гуллар тўшаймиз.
Ҳаёт, муҳаббатдан кўйлак олиб бер,
Шу ёдгор гулингга бахту толе бер.

2001

ОЙ ИЗИДАН
(халқона)

Ой бу кеч сайҳондадир,
Нур тўла хирмондадир.
Ойни бу кеч кўрмаган
Бир умр армондадир.

Оҳ, бунчалар тўлиндир,
Ўн тўрт кунлик келиндир.
Ой десам, эртакда йўқ,
На ҳуру ғилмондадир.

Қиз боради сой билан,
Челагида ой билан,
Қилиқлари, нозлари
Каклигу жайрондадир.

Қиз десам, ойча экан,
Балдоғи ёйча экан.
Қоматию сочлари
Жанжалу исёндадир.

Йил кечару ой кечар,
Сувингдан ким ой ичар?
Сенга етган кўнгилнинг
Савлати қўрғондадир.

Жамолингга Яратган
Тўлин ойни қаратган.
Ерда сарсон қанча кўз,
Қанча кўз осмондадир.

Оҳ, бу қандай ой, дилим?
Кўксимдаги сой дилим.
Вой дилим, вой-вой, дилим,
Тошкану Сурхондадир.

2001

ЗАҲИРИДДИН МУҲАММАД БОБУР ҒАЗАЛИГА МУХАММАС

Булут эрмас, кўк узра тарқаган кўнгил гумонидур,
Гумон қилмак бу дамда бегумон дилнинг зиёнидур,
Кўкарган хор ила хаслар тирикликнинг нишонидур,
Баҳор айёмидур дағи йигитликнинг авонидур,
Кетур соқий, шароби нобким, ишрат замонидур.

Нигорнинг чеҳраси гоҳ ишқ нақлидин эрур гулгун,
Гаҳи ҳусну латофат, гоҳи ақлидин эрур гулгун,
Букун боғим менинг ёр қадди нахлидин эрур гулгун,
Гаҳе саҳро узори лола шаклидин эрур гулгун,
Гаҳе саҳни чаман гул чеҳрасидин арғувонийдур.

Яна кўнгил қатидин кетди бир-бир занг гуллардин,
На хушдур етса кўксунгга муаттар чанг гуллардин,
Яна ўксук жаҳонингда талошу жанг гуллардин,
Яна саҳни чаман бўлди мунаққаш ранг гуллардин,
Магарким сунънинг наққошиға ранг имтиҳондур.

Кўйингда ончалар даҳр ичра қилмишдир бу дил зори,
Ки яхлит лоларанг ўлмиш харобот бирла кулзори,
Аламлар тарқалиб буткул, туганмиш ранжу озори,
Юзинг, эй сарв, жоним гулшанининг тоза гулзори,
Қадинг, эй гул, ҳаётим боғининг сарви равонидур.

Руҳимга иштиёқ солған зумуррад майсаси қирнинг,
Гўзал тушдир бу айёмлар, баёнин қилма таъбирнинг,
Букун етмоқдаман зимнига аста-аста бир сирнинг,
Не ерда бўлсанг эй гул, андадур чун жони Бобурнинг,
ўарибингға тараҳҳум айлагилким, анда жонидур.

1991

* * *

Баҳор бу йил ажиб пинҳона келмиш,
Кўнгиллар розига ин, хона келмиш.

Келиб ёр зулфини райҳон этиблар,
Кейин — гул, сунбулу райҳона келмиш.

Чечаклар бирла етмиш давру даврон,
Сарою боғу дашт жавлона келмиш.

Назокат ичрадир олам, мисоли
Малика оқ кийиб султона келмиш.

Ҳилол чиқмиш бу кеч кўк сийнасидан,
Кўрингким, ул нечук шарқона келмиш.

Кетар дил бул кеча минг дилрабодан,
Келинлар ғўра еб туғёна келмиш.

Сенинг, эй лоларух, пинҳон хаёлинг,
Кўз ичра айланиб, мижгона келмиш.

Адирлар лола жомидан тутар май,
Табиат хуш бўлиб, риндона келмиш.

Ёронлар, бу — баҳор эрмас, билингким,
Тириклик номидан шукрона келмиш.

2001
ГИЛОСЛАБ

Тошкент гилосидай сенинг лабларинг.
Бундай неъмат битмиш ҳаёт боғинда,
Муҳаббат боли бу — самар чоғинда.
Шом чоғи, тун чоғи, саҳар чоғинда
Тошкент гилосидай сенинг лабларинг.

Назокат нуқтасин жим шивирлашиб,
Аста пичирлашиб, секин сирлашиб,
Қўш гилос яралмиш гўё бирлашиб,
Тошкент гилосидай сенинг лабларинг.

Титраб тегинсалар — сўзки, ярашгай,
Уларга сукут ҳам сезги ярашгай,
Бу лабларга фақат севги ярашгай,
Тошкент гилосидай сенинг лабларинг.

Кўнгил деганларин шулар жоними
Ё ҳусн мулкининг шараф-шоними?
Мен орзу қилганим — гилос қоними?
Тошкент гилосидай сенинг лабларинг.

Дилни не ҳавою не рангдан узай?
Ҳижронга шувалган шевангдан узай.
О ҳаёт, шу асал мевангдан узай!
Тошкент гилосидай сенинг лабларинг.

Бир кун япроғимни узгайдир фалак,
Жоним олиб кетар самовий малак.
Шунда ҳам кўкларда ўйласам керак:
Тошкент гилосидай сенинг лабларинг.

2001
ҚУВОНЧ

Япон шамсияларин остида
Намхушгина юрган малаклар,
Қаранг: ёмғир эмас, аслида
Қувонч ёғдирмоқда фалаклар!

1980


ГЎЗАЛЛАР ЗИЁФАТИ

Ҳарир-ҳарир кўйлакларда юзиб келдилар,
Лаганларга юрагимни сузиб келдилар.
Нозик-нозик ўлтиришиб, сўнг ҳаммалари
Менинг кабоб юрагимни буткул едилар.

1991

ЭЙ ОЙ

Ҳаёт бир най бўлди, дил чалар бўлди,
Менинг ҳар бир дамим йилчалар бўлди.
Қилдай белларингга етгунча, эй ой,
Жон ҳам нозик тортиб қилчалар бўлди.

БОўДА

Анор юзларингга не бўлди, анор?
Сенга ким бунчалар тикилди, чарос?
Нега бир ёноғинг олдир, шафтоли?
Гилос лабларингдан ким ўпди, гилос?

БАҲОР ОҚШОМИ

Бу — баҳор оқшоми, фол, роми йўқдир,
Ҳеч юртнинг бу юртдай оқшоми йўқдир.
Қанча гуландомдан гул иси келгай,
Қанча дилоромнинг ороми йўқдир.

СЕНИНГ БИР ХОЛИНГ...

Фалак ўз ишини пухта қилмишдир,
Нақшини жисм ила руҳда қилмишдир.
Менинг бор хорлигу сарсонлигимга
Сенинг бир холингни нуқта қилмишдир.

ИККИ ЮЛДУЗ

Бу оқшом менингдир, бу айём менинг,
Бу соқий менингдир, бу Хайём менинг.
Кўкдан жилва қилса Сурайём менинг,
Ерда ишва айлар Муҳайём менинг.

1999

* * *

Инжа, нозик хол тушибдур
инжа бу лаб остида,
Тушмиш ул андиша айлаб
ўнг эмас, чап остида.

Ушбу холнинг ҳолатидин
сен менинг ҳолимни кўр:
Қалб аро минг битта доғу
мингтаси қалб остида.

Қошу мижгонлардин ул
холнинг қатор жаллоди бор,
Охир ўлгумдир, ёронлар,
бу қатор саф остида.

Эл аро овоза бўлдим
холга мен кўнгил бериб,
Ўтгай умрим, қолгум энди
бир умр гап остида.


2002

БЎСА
(Чўлпондан икки сатр)

Кипригинг, кокилларинг тундан узун бир кечада,
Сочларинг киприкларингга сўйлаган сир кечада,
Тушдайин оний, гўзал ҳам мисли тақдир кечада,
“Кел малак, кел, кел пари, кел, кел ўпай бир эркалаб,
Кел қуёш чиққунча ўптир, кел ўпай бир эрталаб”.

Кел ўпай сайёралар ҳам ою юлдузлар қадар,
Ҳеч туганмас эсдаликлар кеча кундузлар қадар,
Дарду ҳижрону фироғу дилда илдизлар қадар,
Кел малак, кел, кел пари, кел, кел ўпай бир эркалаб,
Кел қуёш чиққунча ўптир, кел ўпай бир эрталаб.

Қош билан киприкларинг, кокилларингдан тенг ўпай,
Кўзларингни зулфларинг, бўйинларингдан сўнг ўпай,
Юзларингдан юз ўпай, лаб, тилларингдан минг ўпай,
Кел малак, кел, кел пари, кел, кел ўпай бир эркалаб,
Кел қуёш чиққунча ўптир, кел ўпай бир эрталаб.

Гул ёноғинг қолмасин, балдоқларинг ҳам қолмасин,
Кафтларингда тафтларинг, бармоқларинг ҳам қолмасин,
Бир ўпайки тонггача титроқларинг ҳеч қолмасин,
Кел малак, кел, кел пари, кел, кел ўпай бир эркалаб,
Кел қуёш чиққунча ўптир, кел ўпай бир эрталаб.

Беркиниб турган қаро холингни ҳам охир топай,
Сўнг авайлаб мен уни киприкларим бирлан ёпай,
Кўзларим бирлан ўпай, киприкларим бирлан ўпай,
Кел малак, кел, кел пари, кел, кел ўпай бир эркалаб,
Кел қуёш чиққунча ўптир, кел ўпай бир эрталаб.

Кел малак, сўйлаб адо қилгил мени бул қиссадин,
Ўлмагум оламда мен дарду балою ғуссадин,
Бўсадин кулдир мени, куйдир ва ўлдир бўсадин,
Кел малак, кел, кел пари, кел, кел ўпай бир эркалаб,
Кел қуёш чиққунча ўптир, кел ўпай бир эрталаб.

Сўнгра шириндан шакар сўз, гапларингга кўм мени,
Кўзларинг, киприкларинг ҳам лабларингга кўм мени,
Кафтларингга кўм мени, сўнг қалбларингга кўм мени,
Кел малак, кел, кел пари, кел, кел ўпай бир эркалаб,
Кел қуёш чиққунча ўптир, кел ўпай бир эрталаб.

1999

БИР ТУРЛАНГУВЧИ ГУЛ

Бу қандай гул? Бу қандай гул?
Гаҳи қор, гоҳи қондай гул.
Мен унга гапларим айтсам,
У менга баргларин бергай.

Қади ҳам бўйни зарҳал гул,
Яқоси, қўйни зарҳал гул.
Мен унга зорларим айтсам,
У менга зарларин бергай.

Қабоғи узра нурлар бор,
Қабоси ичра дурлар бор.
Анга ашкимдин арз айтсам,
Манга шабнамларин бергай.

Паришон ҳолу боғимдан,
Куйиб кетган димоғимдан,
Десам дилда ямоғимдан,
У менга барларин бергай.

Жудолик исли эпкинлар
Букун боғимда эркинлар.
Мен унга доғларим айтсам,
Менга анбарларин бергай.

Тун ичра чирма ёлқин гул,
Гаҳи тинч, гоҳи тошқин гул.
Мен унга дардларим айтсам,
У менга лабларин бергай.

1990

ХОРАЗМЧА

Бир гул кўрдим нақши нигор шаклинда,
Камзуллари боғу баҳор шаклинда,
Қаро кўзи лайлу наҳор шаклинда,
Икки зулфи мор, аждаҳор шаклинда,
Бул иккиси тун-кун бедор шаклинда.

Баланд боғнинг олмаю оранжи бор,
Боғ ортинда Хеваю Урганчи бор.
Бир сўз десам андаккина ранжи бор,
Бул санамнинг икки ниҳон ганжи бор,
Барглар аро икки анор шаклинда.

ўунча лаби ғунчаларни сўлдурур,
Асли ғунча деганлари шулдурур.
Кулгичлари куйдурур ҳам кулдурур,
“Галдингизми” дейишлари ўлдурур,
Қурбонлари қатор-қатор шаклинда.

Қуёш чиқса шул санамнинг юзиндан,
Олам кечар ойиндан, юлдузиндан,
Даъво қилмай дилнинг ёзу кузиндан,
Гурлангача кетай анинг изиндан
Гоҳи хазон, гоҳи ғубор шаклинда.

Энди биза бир гап бўлса гул сабаб,
Хоразм, ай, ҳолимиза қўй қараб.
Энди билдик, ишқ элина ўт қалаб,
Ҳофизларинг куйласалар, шул сабаб
Шамойили селу себор шаклинда.

1998

ҚУЁШ ҚИЗИ

Бу қизнинг офтобда қорайган юзи
Ранг олиб яшади қиш бўйи қордан.
Бу қизнинг офтобда қорайган юзи
Қордай оппоқ бўлиб келди баҳорга.

Офтобда қорайган елкаларини
Қиш бўйи қорлардан яширди бу қиз.
Офтоб нури эмган билакларини
Қиш бўйи қорлардан яширди бу қиз.

Қиш бўйи бу қизнинг баданларини
Қорлардан яширди иссиқ палтолар.
Барибир, бажарди айтганларини,
Қизни оқартирди барибир қорлар!

Бу қиз ечинаркан кўзгу олдида
Лол қотиб термулди ўзига у кун:
—Елкамни қай йўсин кўриб қолди-я,
Қорлар баданимни кўрмаганди-ку?

Қуёш ўт пуркайди. Ёз. Кўриб қолдим
Қирғоқда бу қизнинг кўйлакларини.
У қуёшга тоблаб, қорайтирарди
Қордай баданини, елкаларини.

1978

СЕВГИ ҲАЗИЛИ

Сен гўзал, нозанин, дилрабо, дилдор,
Нега тушунмайсан гапга, билмайман,
Бутун ҳаётимда энг севикли ёр,
Мен сени ҳеч қачон хафа қилмайман.

Сенинг-чун яшайман оламда, ишон,
Шунинг-чун дунёни чаппа қилмайман.
Мен хафа қилмайман сени ҳеч қачон,
Сенга ўхшаганларни ҳам хафа қилмайман.

2003

* * *

Чарақлайди тун ичра юзлар,
Кулгулари шарқирайдилар.
О, бу қизлар,
Бу офат қизлар
Қиличлардай ярқирайдилар.

Камон қошлар,
Бу камон қошлар,
Тиғсиз, ўқсиз яралайдилар.
Жаллод кўзлар,
Қаттол қарашлар
Қиличлардай чарақлайдилар.

Суйган кўнгил — саодатлидир,
Султонга ҳам кулсин омадлар.
О, бунчалар назокатлидир
Қилич қўллар,
Қилич қоматлар!

Ўз дилимни кулдиролмаган
Мени — севгим ёди сўлдирар —
Ҳеч қандай дард ўлдиролмагай,
Қиличдайин қизлар ўлдирар.

2002

ИККИ ДИЛ ҒАЗАЛИ

Бул кеча шаҳду шакар бирлашдилар,
Икки дил, икки шаҳар бирлашдилар.

Бир-бирига етди охир икки хат,
Бул кеча зеру забар бирлашдилар.

Икки дарё, икки юлдуз, икки нур,
Мисли икки хушхабар бирлашдилар.

Бул кеча шому саҳарсиз кечадир,
Икки оқшому саҳар бирлашдилар.

Бўлмагандай барча ҳижрону алам,
Икки дил охир агар бирлашдилар.

Икки жон, икки жаҳон бир тан бўлиб,
Икки оғуш бир камар бирлашдилар.

Осмон ҳам бехабар қолмиш, ажаб,
Бул кеча шамсу қамар бирлашдилар.

1998

ТАКЛИФНОМА
Укам Фурқатга

Шафтолилар баргидан
ранглар кетар, ёр-ёр,
Ҳовлимизда оппоқ, ойдин
тонглар отар, ёр-ёр.
Ёшлик ҳам бир тўй сингари
ўтар-кетар, ёр-ёр,
Сиз келсангиз кўнглимиздан
занглар кетар, ёр-ёр.

ТИЛАК

Кўчалардан кўтариб
ўтганинг бешик бўлсин,
Уйингдан чиққан овоз
алла ҳам қўшиқ бўлсин.
Қиз кўрсанг, Ширин каби
ширин бўлсин, озода,
Ўғил кўрсанг, камида
Фарҳоддай ошиқ бўлсин.

1993
МУВАШШАҲ

Шаҳр аро шарҳи дилимни битта дилдош билса бас,
Ер билан осмон аро ул менга сирдош билса бас.

Ранг-барангдир одамининг зоҳирию ботини,
Аслини қайдин билурсан, сабру бардош билса бас.

Лола бағрида ниҳон доғларга завқинг келмасин,
Ишқини Лайлога Мажнун айлади фош, билса бас.

Жоми бахтим ичра кўрсам изтиробим жилвасин,
Ўзлигимни ўзгалар кўзиндаги ёш билса бас.

Равзаи жисмим аро минг андалибнинг оҳи бор,
Андалибни андалиб дўсту қариндош билса бас.

Етти қат ер, етти қат кўк, водийи ҳижрон дилим,
Водийи ҳижрон дилимни битта дилдош билса бас.

1998

* * *

Мен ишқ элининг нолаю афғонида куйдим.
Кўнгил уйининг оташи армонида куйдим.

Меҳрин тилабон ўтса агар ошиқи зорлар,
Меҳримни бериб мен эса товонида куйдим.

Мушкул эди йўл, ранж ила изҳориға етдим,
Сизлар кўйида, мен эса домонида куйдим.

Ташбеҳига, ҳолим будурур, ўзга қиёс йўқ,
Соч толасидай чоки гирибонида куйдим.

Ишқ аҳли фироғинда фиғон этса агар, мен
Ёнида юриб, ёнида ҳижронида куйдим.

Дунёйи азалнинг ғазалий матлаъи булдур:
Бошлаб ҳама ишни они поёнида куйдим.

Ҳам меҳнати, ҳам миннати, ҳам заҳмати — борин
Жон жомиға жамлаб, дағи уммонида куйдим.

1988


ТОТЛИСАСНИНГ ҚЎШИҒИ

Кетмай ҳали найсон атри,
Келиб келмай хазон фасли,
Бахтсизманми ва ё бахтли,
Ёшлигим, тарк этма вақтли,
Куним дардли, кечам дардли.

Муҳаббатим сиймоблари
Кўкнинг юлдуз моҳтоблари.
ўуборлидир офтоблари,
Дилим доғли, гулим гардли,
Куним дардли, кечам дардли.

Соғинчларим шиғил-шиғил,
Ярми сориғ, ярми яшил,
Ўз ишқимдан ўзим хижил,
Қани ёрлар садоқатли?
Куним дардли, кечам дардли.

Дил баргидан кўчган оҳим,
Менинг куйга тушган оҳим.
Соз куйларсан эй, Иброҳим,
Қўшиқ ҳам бир армон асли:
Куним дардли, кечам дардли.

1998

УЙҚУЛИҚ БАХТ
М.Н.С.Н.
На хуш бўлғайки бир кун
уйқулиқ бахтимни уйғотсам,
Кечалар тори мўйидек
белига чирмашиб ётсам.

БОБУР

Жоми бахтим эрди доим гоҳ қурум, гоҳ қуйқалиқ,
Нозанин кўрдим у кун, бир нозанинким уйқулиқ.

Қошу мижгонлар қабоқлардан хабар олмас эди,
Уйқусида айлагим келди анга бир хуш қилиқ.

Оқ бўйинда ухлаган зулфлар аро олдим нафас,
Оқ бўйинда холининг атрофлари бир хуш, илиқ.

Кафтларим оташ эдию ул санам оташ эди,
Қўл юборсам ҳам куярдим, гар юбормам — куйгулиқ.

Мен унинг ноз уйқусидан жон била олдим ҳаво,
Уйқуси дарё эди, ул нозанин бир оқ балиқ.

Сочларидан тола-тола танладим дил торига,
Шунгача бўлган ҳаётим риштаси қолди юлиқ.

Олгил умрим боғидан бор гулларинг, тақдири ҳақ,
Суйгулик қилсанг мани қилгил шу гулга суйгулиқ.

Кўрганим бул бари, дўстлар, туш эди, рўё эди,
Ул менинг бахтим эдию, бахтим эрди уйқулиқ.

1998

БИР ГУЛ ҚИССАСИ

Неки ҳурлик бор эди сен шул эдинг,
Фақатгина ўз ҳуснингга қул эдинг.
Ҳатто шабнам ўпмаган бир гул эдинг,
Бир бедардга хотин бўлдинг сен, Раъно.

Дунёданми шундоқ кўнгил узарлар,
Бу дунёда фақат кўнглинг бузарлар.
Ўтганингда жимиб қолса гузарлар,
Зоҳир кулдинг, ботин сўлдинг сен, Раъно.

Шунча йиллар дилда нени асрадинг?
Эй пок чашма, қай қумларга сачрадинг?
Чой дамласанг, чойдай аччиқ ҳасратинг,
Ўз ғамингга отин бўлдинг сен, Раъно.

Сочлар ўксук — ул шўху шан жилғалар,
Надин титрар зулфлар аро сирғалар?
Алар тунлар ҳали узоқ йиғларлар,
Қисмат шўрин тотин билдинг сен, Раъно.

Кўксинг ичра доғинг — лоланг бир томон,
Нигоҳингда пинҳон ноланг бир томон,
Қизинг бир ён, маъюс боланг бир томон,
Оҳ, бунчалар нотинч бўлдинг сен, Раъно!

Ким айтадир бу дунёда дил харжин?
Надин гул чеҳрада бир тола ажин?
Ачингил, ўз ҳаётингга сен ачин!
Бул азобнинг отин билдинг сен, Раъно.

...Мен бир гулдан айтдим, бағри бутунлар,
Бул қиссани гул баргига битинглар.
Бағрим ёрсам, ўрлаб чиққай тутунлар,
Қай уйларга ўтин бўлдинг сен, Раъно?

1993

АЛАМЛИ ДУНЁДА

Қўлларим шохлардай зор қолган кунлар,
Дил кетиб, валекин ор қолган кунлар,
Узун мижгонларда қор қолган кунлар,
Сен кетдинг, музлади ўнг ила сўлим,
Аламли дунёда аламли гулим.

Сувларда садосиз синдилар ойлар,
Афсундай жим, сокин оқдилар сойлар.
Тугунларин ечиб йиллар ва ойлар
Ўтдилар, сен ҳамон тили тугуним,
Аламли дунёда аламли гулим.

Сендин сўнг кўнглимни беомон янчиб,
Не санамлар ўтди ўзича ранжиб,
Баланд пошналарин кўксимга санчиб,
Бевақт сўлдирдилар сеҳру жунуним,
Аламли дунёда аламли гулим.

Мунғайиб қолдилар умид боғлари,
Мангу зирқирайди бағир доғлари,
Боғларнинг дудлари ҳамда зоғлари
Менинг фиғонимдир ҳам менинг кулим,
Аламли дунёда аламли гулим.

Бу ҳолим кўрганлар тақдир, дейдилар,
Тақдир азал-азал ҳақдир, дейдилар.
Чин қалблар ҳамиша тоқдир, дейдилар.
Қандай санъатдир бу, қандайин илм?
Аламли дунёда аламли гулим.


Сенга хотиралар мунглар келтириб,
Менга тирикликдан айтиб, билдириб,
Куйган кўкламларим ўрнин тўлдириб,
Кўксимда яшайди энг гўзал ўлим,
Аламли дунёда аламли гулим.

1991                 
ХОЛ

Сокин сайҳонликда толғин тол қўнган,
Толнинг шохларига ҳилол дол қўнган.
Ишқнинг қирчиллама иқлимларида
Жон қуши жисм аро бемажол қўнган.
Жон қушин бир четга қўйиб ўйлайман:
Зулфларинг остида битта хол қўнган.

Айланиб айлона қошларинг аро,
Юзларинг яшнатиб ёшларинг аро,
Тола-тола бўлиб сочларинг аро
Тонг чоғи кетгувчи бир шамол қўнган.
Шамолни бир четга қўйиб ўйлайман:
Зулфларинг остида битта хол қўнган.

Кечалар майсаси — узун мижгонлар,
Юлдузлар чашмасин кўкдан ичганлар,
Дилдан тошқин чиқса алар кечганлар.
Аларда бул замон ажиб ҳол қўнган:
Ё савол қўнгандир ё малол қўнган.
Аларни бир четга қўйиб ўйлайман:
Зулфларинг остида битта хол қўнган.

Сен билан дунёни келишолмадик,
Юлдузни осмонга алишолмадик,
Сенинг бир холингни бўлишолмадик.
Шундай бўлса ҳамки кўнгил тубида
Холингга хайрихоҳ бир хаёл қўнган.
Дунёни бир четга қўйиб ўйлайман:
Зулфларинг остида битта хол қўнган.

1990

СОҒИНЧ ТАҲЛИЛИ
Бировнинг соғинчи эзди кўп ёмон,
Дўстим, бу фоже бир ўзимга аён.
(Эски дафтардан)
Бировни соғинмай яшамоқ оғир,
Соғиниб яшамоқ ундан ҳам оғир.
Бу ҳам етмагандай, уч кундан буён
Ёмғиру ёмғир.
Соғинч дийдирайди лойгарчиликда,
“Чилп-чилп” товуш келар.
Йиллар ўприлар.
Дарёлар тошади,
Беланчаклардай
Жим оқиб кетгайлар осма кўприклар.
Тошлар шу соғинчнинг ёшлари эрур,
Соғиниб-соғиниб тошга айланган.
Кўнглим тугунларин ечолмайман мен,
Улар соғинч билан бойланган.
Мен қачон чалиндим ўзи бу дардга,
Бу соғинч касалин юқтирдим қачон?
Қора булут янглиғ соғинч йилларки
Руҳимда муаллақ турибди ҳамон.
На тарқаб кетгайдир ва на йиғлайди,
Ойлар ўтган сайин у қуюқ, қуюқ.
Шул сабаб музлайман саратонларда,
Ёмғирлар остида кетгайман куйиб.
Соғинч айрилмайди мендан бир нафас,
Доим бирга борар меҳмонга, тўйга.
Мени ўтиргани қўймайди соғинч,
Эзилиб кетяпман, кетдик дер, уйга.
Дунё пойафзалдай пойгакда қолар,
Ёниқ қолдираман даҳлиз чироғин.
Соғинч ўзгаларни кўкартирса гар,
Мени куйдиради охир бу соғинч.
Ўзимни силкитсам — барглар тўкилар,
Хазонимни кўргил, хазонрез боғим!
Умр ўтмоқдадир.
Лекин бир умр
Ўтмай сил қилади мени бу соғинч!

Сени соғинмасдан яшамоқ оғир,
Соғиниб яшамоқ ундан-да оғир.
Сени соғинаман ёнингда юриб,
Бу ҳам етмагандай — ёмғиру ёмғир.
Соғинч пўстин янглиғ босар елкамдан,
Бўйнимга шарф янглиғ ўраладир у.
Кураб ташлаш мумкин ёққан қорларни,
Соғинч — мангу қордир,
Куралмайди у.

1988

БИЗ МУҲАББАТ ҚИССАСИ

Чўпонқулга
Бу дунёда бир мунгли куй
Бир ғамгин қўшиқ бўлдим.
Ўзга юртда, сизга айтсам,
Бир қизга ошиқ бўлдим.

Бу мамлакат эртак азал,
Бу мамлакат бир титроқ.
Қайинлари қиздай гўзал,
Қизлари қайиндай оқ.

Äалаларда қорайган бир
Ўсмир эдим, ёронлар.
Ўзга юртда дилга тақдир
Солди ажиб бўронлар.

Маринани кўрган куним
Ҳушлар учди бошимдан.
Мендан кечди жону таним,
Маза кетди ошимдан.

Гоҳи чақин, ипакдай гоҳ
Майин эди Марина.
Оқ қайинлар ичра танҳо
Қайин эди Марина.

Ўзга юртда ўз дилимга
Овчи бўлдим мен ўзим.
Ўзим гувоҳ, ўз гулимга
Совчи бўлдим мен ўзим.

Ишлар келса бароридан,
Мадад бергай Оллоҳ ҳам.
Ўзга юртнинг бозоридан
Топилди бир мулло ҳам.

Бу мамлакат эртак азал,
Бу мамлакат бир титроқ.
Қайинлари қиздай гўзал,
Қизлари қайиндай оқ.

Таровату чиройига
Бойланди бор тоқатим.
Бу диёрда ишқ-муҳаббат
Бўлди фақат овқатим.

Олтиндарё сочларига
Сочдим олтин ғазаллар.
Маринанинг лабларидан
Ичдим фақат асаллар.

Унинг учун адо бўлдим,
У-чи, менинг адойим.
Тўққиз ою тўққиз кунда
Ўғил берди Худойим.

Бу дунёда энди мену
Сенга тараф йўқ, ўғлим.
Қошу сочи қоп-қораю
Кўзлари кўм-кўк ўғлим.

Ўзга юртнинг қўшиғини
Айтиш керак бир куни.
Қанча гўзал бўлмасин у,
Қайтиш керак бир куни.

Оқ қайинлар чайқаларди,
Олам яшил, нофармон.
Қалдирғочлар келган саҳар
Éўлга чиқдик учовлон.

Бу мамлакат эртак азал,
Бу мамлакат бир титроқ.
Қайинлари қиздай гўзал,
Қизлари қайиндай оқ.

Бунда кўнглим япроқ ёзди,
Яшнади гул баҳори.
Алвидо, эй Ларисалар,
Наташалар диёри!

Дарё бўлиб тўлдим сенда,
Балки бошқа тўлмасман.
Бир кун қайтиб келгум балки,
Балки қайтиб келмасман.

Салом сизга, бир замонлар
Шабнам ичган ерларим.
Товонимда тафти қолган
Сўқмоқларим, қирларим.

Кириб келдик, бошимиздан
Онам сочди тангалар.
Таомил деб, дойра чалди,
Ўлан айтди янгалар.

Отам аввал аразлаб, сўнг
Ағдардилар ҳўкизни.
Маълум қилиб, ош бердилар
×ақириб эл-улусни.

Кунлар шундай ўтаверди
Сокин-сокин сойлардай.
Ёрим менга ҳамдам эди
Осмондаги ойлардай.

Аста-секин тил чиқарди
Полапоним, полвоним.
Қолмаганди гўё менинг
Ҳеч ғамим, ҳеч армоним.

Бироқ не ҳол, суйганимнинг
Бағрин бир кун õун кўрдим.
Кўзларининг тубларида
Ўқиб бўлмас мунг кўрдим.

Бунда кунлар зерикарли,
Ҳаммаёқ тупроқ деди.
Мен шаҳарга ўрганганман,
Бул эса қишлоқ деди.

Бу дунёда бир мунгли куй,
Бир ғамгин қўшиқ бўлдим.
Нечун, дўстлар, ўзга юртнинг
Қизига ошиқ бўлдим?

Кетди ёрим, бу савдони
Тақдир деб йўйиб кетди.
Ўғлим кетди бирга, юрак
Бағримни ўйиб кетди.

Кунлар шундай ўтаверди
Сокин-сокин сойлардай.
Ёрим мендан йироқ эди
Осмондаги ойлардай.

Юпатгайман баъзан хомуш
Бўлиб қолган онамни.
Бир дардим бор лекин, айтсам
Ёндиргайдир оламни.

Соғинтиргай гоҳи-гоҳи,
На тўйлар, на ўйинлар —
Қизлар янглиғ сарвиқомат,
Қизлардай оқ қайинлар.

Баъзан эса тушларимга
Кирар дўмбоқ, шўх ўғлим.
Қошу сочи қоп-қораю
Кўзлари кўм-кўк ўғлим.

1995
* * *

Таõир бўлди муҳаббатим мевалари,
Ғубор ичра қолди яшил тепалари.
Қаёнларга тарқаб кетди тевалари?
Сарсондирман тополмайин карвонимни.

Дунё ҳазин, дунё ҳазин кўзларима,
Одамлари ҳайрон ғамгин сўзларима.
Боқиб алам из қолдирган юзларима,
Ҳеч ким билмас дардимни ҳам дармонимни.

Шудринг эмас, тун ичра кўнгил йиғлаган,
Бир тун эмас, бу кўнгил минг йил йиғлаган.
Сингилларим сўйлашиб сел-сел йиғлаган,
Исми надир, билмайдирман, армонимни.

Уни гулу савсанлардан тиклагандим,
Хаёллари равшанлардан тиклагандим.
Ярқираган оҳанглардан тиклагандим,
Мунг босдику чарақлаган қўрғонимни.

Жимирлайди кўкда кузак юлдузлари,
Зирқирайди кўксимда ишқ илдизлари.
Нола қилсам кечалари, кундузлари,
Қайдин топгум кетган давру давронимни?

Ё раб, нечун бағрим бунча тилкаладим?
Лолазорга айландику елкаларим.
Елкаларим узра бўйлар укаларим,
Аларга бер мен бой берган имконимни.

1991

* * *

Эсиз, эпкинларинг, эсиб кетдими?
Сендин шиква айлаб, безиб кетдими?
Тошлар дил қасрингни бузиб кетдими?
Вайронам, ўзингни ўнглай олмайсан.

Дунё мунғираган бир ғариб уйдир.
Аввали, охири кўринмас куйдир.
Сен ўзингни куйдир, мени ҳам куйдир,
Куймасанг бу куйни тинглай олмайсан.

Тунлар бўйнидаги ёқут маржоним,
Ярми қоним бўлса, ярмиси жоним.
Қўйнимда тўлғонган гўзал илоним,
Сен буни ҳеч қачон англай олмайсан.

1990
ДЕВОР

Ўртамизда ўсди девор, ўсди девор,
Мени сендан, сени мендан тўсди девор.
Иккимизга надир бўлди, сезди девор,
Охир бизнинг кўнглимизни бузди девор.

Сен деворга нолон қушдай урилгайсан,
Йўл тополмай юлингайсан, куйингайсан.
Билмам, яна қанча йиллар урингайсан,
Ёлғизликнинг ёздиғини ёзди девор.

Бу деворга кор қилмагай ҳижронларинг,
Юзинг юлиб, бўйнинг юлиб ҳам жонларинг,
Гилам узра қондай сачрар маржонларинг,
Қизил гулни шамшир бўлиб кесди девор.

Девор аён, қолган бари ниҳон кетди,
Бизнинг кўнгил бу йўлларда ёмон кетди,
Ўртадаги гўзал парда қаён кетди?
Ўртадаги ипларни ҳам узди девор.

Мисданмиди асли тилло узугимиз?
Уй ўрнига девор берган тузумимиз.
Кўксимизда йиғлаб ўтар узумимиз,
Бул узумдан шарбат қилиб сузди девор.

Йиғламагил, қўшиғимиз девор бўлди,
Бирга қурган эшигимиз девор бўлди,
Орзу этган бешигимиз девор бўлди,
Иккимизни гиёҳ янглиғ эзди девор.

1990

ПУШАЙМОН АЙВОНИДА

На айвондир пушаймоннинг айвони?
Қўлдан кетган ёшлигингнинг жайрони.
Гули гулмас, ифор сочмас райҳони,
Бунда дарду оғриқларинг кайвони,
На айвондир пушаймоннинг айвони?

Сен ичган ҳам ичмаган жом, соғарлар,
Булут янглиғ хотирангни соғарлар,
Ёмғирлари юрагингга ёғарлар.
Хазон тўшаб, хазон сочар ҳар ёни,
На айвондир пушаймоннинг айвони?

Кўрганларинг қадр билмас ёрлардан,
Онанг чеккан зорлардан, озорлардан.
Сўрай десанг томидаги қорлардан,
На томи бор, на-да бордир нарвони,
На айвондир пушаймоннинг айвони?

Ким кўргайдир хатоларин, ким кўрмас,
Бу айвоннинг пештоқлари кун кўрмас.
Қалдирғочлар бунда ҳаргиз ин қурмас,
Иморатми ва ё кўнгил вайрони,
На айвондир пушаймоннинг айвони?

2001

* * *
Умр аста айланмоқда азиятга,
Ёзганларим ўõшаб борар насиҳатга.

Қай гўшага борсам ундан боқар дардим,
Ўз онамнинг сочларини оқартирдим.

Деворларни тирнаганда барги хазон,
Нечун жисмим зирқирайди ўша замон?

Кўнгил, кўнгил, қай йўлларда тўкилдим мен?
Сени охир ўз майлимга қул қилдим мен.

Нечук хирмон бўлди уйган бу хирмоним,
На буғдойим аёндиру на сомоним?

Юлдузларга боқсам совуқ ел келади,
Юзларимдан шу он қайноқ сел келади.

Тутган янглиғ хору хаснинг уволлари
Жой сўрайди мендан кузак шамоллари.

Лек мен ўзим қай ҳолда ва қайдадирман?
Адирларда қолиб кетган чайладирман.

×айладан ҳам тушади-ку ойнинг нури,
Не ҳолларга солдинг мени фалак ҳури!

1993
* * *

Ой нурлари ёйилади сайҳонларга,
Томлар оша ўтар сўнгра айвонларга.
Айвонларда ниҳолдайин келинчаклар
Нечун маъюс тикилади осмонларга?

Бу айвонлар кўз олдимдан кетмай қолди,
Ойлар, йиллар тўхтаб, гўё ўтмай қолди.
Кўнгил, сенинг гўзал доғинг битмай қолди,
Нечун бунча дўст бўлдинг сен армонларга?

Мен онамнинг тушларига кирган ўғил,
Кўксим ичра аламларим шиғил-шиғил.
Эй дунё, сен меҳру мурувватинг қўйгил,
Йўргакладинг мени ҳажру ҳижронларга.

Ой нурлари ёйилади сайҳонларга,
Томлар оша ўтар сўнгра айвонларга.
Айвонларда ниҳолдайин келинчаклар
Нечун маъюс тикилади осмонларга?

Қанча райҳон хаёлларим пайҳон бўлар,
Сайҳонлар қир, қирлар текис сайҳон бўлар.
Эй дил, бир кун теграларинг райҳон бўлар,
Ишим бўлмас менинг ул кун райҳонларга.

1992

БОЙСУН ҚЎШИҒИ

Фарҳод Аъзамга

Армонлардан юрагимда доғлар-ей,
Бу доғларим мени букун доғлар-ей.
Мен бахт эдим, мен бахт эдим, бахт эдим,
Само айтгил, қани ўшал чоғлар-ей?
Армонлардан юрагимда доғлар-ей,
Бошим олиб кетай сизга тоғлар-ей.

Кимгаки ёр бўлдим — дилим оғриди,
Орзулар хор бўлди — дилим оғриди.
Кафтларимга қадалмоқда юлдузлар,
Дўстлар, менинг қизил гулим бор эди.
Армонлардан юрагимда доғлар-ей,
Бошим олиб кетай сизга тоғлар-ей.

Ошиқ бўлдим, қўшиқ бўлдим, ишқ бўлдим,
Ишқим бирлан осмонларга хеш бўлдим.
Нима бўлди бу дунёйи бечора,
Мен минг бор ёз, минг боралар қиш бўлдим.
Армонлардан юрагимда доғлар-ей,
Бошим олиб кетай сизга тоғлар-ей.

Кўзларми ё қаро қошлар азизроқ?
Кулгуларми ё кўзёшлар азизроқ?
Бу кўнглимни буюк тоғлар тушунгай,
Менга букун тоғу тошлар азизроқ.
Армонлардан юрагимда доғлар-ей,
Бошим олиб кетай сизга тоғлар-ей.

1984

АЙРИЛИҚ

Барҳаётман, демагил,
Дунёга келган кунинг
Илк бор чинқириб тўккан
Ёшингдадир айрилиқ.

Бир кун дарё сочларга
Дарё бўлиб етгунг бор.
Дарё ўтар, ўн саккиз
Ёшингдадир айрилиқ.

Мажнундай кетолмайсан,
Бирор жонзот топилмас.
Оҳулари йўқ тоғу
Тошингдадир айрилиқ.

Йигитликнинг шомида
Ногоҳ англаб қолурсан:
Ичган ҳар қултум сувинг,
Ошингдадир айрилиқ.

Шунинг учун бардам бўл,
Умринг — эҳсондир. Чунки
Азалдан осмон каби
Бошингдадир айрилиқ.

1988

ГУНГЛАР ТЎЙИДА
Менинг оқ атиргулим,
Чиқиб келгил уйингдан.
(Ўша тўйда айтилган қўшиқдан).

Ҳеч ким чақирмади мени.
Мен ўзим келдим,
Гувоҳ бўлмоқ учун тилсиз тақдирга.
Келиннинг онаси — қартайган ҳасрат,
Суяниб ўтирар эди тандирга.
Бунда ҳамма тинмай гапирар эди,
Ким иш буюрарди, лоф сотарди ким.
Шакаргуфтор эди диёнбегилар,
Келиннинг онаси ўтирарди жим.
Бунда ҳамма нарса чинқирар эди,
Ўчоқлар, пичоқлар бари — чинқириқ.
Чинқириб ётарди сўйилган қўйлар,
Қозонлар қайнарди чатнаб, чинқириб.
Куёв турар эди айбдордай абгор,
Бийрон жўраларнинг қуршовида гунг.
Унинг кўзларида чинқирар эди
Гўёлар тушуниб етмайдиган мунг.
Бу қандай қисматким, кўрмаса раво
Меҳр такаллумин ёрига ёрнинг?
Торларинг юлинсин, бераҳм рубоб!
Тошбағир чилдирма, ёрилсин қорнинг!
Сўнгра чиқиб келди ул оқ атиргул,
Атиргуллигин ҳам билмай, эшитмай,
Ҳеч кимга қарамай, энг аввал бир зум
Онасига боқди тўхтаб эшикда.
“Қизим!” деб бўйнига осилди ҳасрат,
Атиргул титради қўллари хино.
Сен бу оқ хаёлнинг тилсиз дардини
Англаб етармидинг, сўзфуруш дунё!
Ўша тун ҳофизлар хониш қилдилар,
Ширинзабон қизлар айтдилар тилак.
Булар термилибон ўлтирар эди,
Булар ўтирарди кўз билан тинглаб.
Булар ўтирарди кўз билан айтиб,
Қўллар билан сўйлаб сеҳрларини.
Мен эса дилимда дафн этар эдим
Севги ҳақидаги бор шеърларимни.

1988

* * *

Яхши бўлди бу дунёда суйганларим,
Кўрдим гоҳи мурувват ҳам ёрлигини.
Яна билдим, севиб кўнгил қўйганларим
Орасида шунчалар мард борлигини.

Яхши бўлди бу дунёда куйганларим,
Кўрдим гоҳи муҳаббат ҳам хорлигини.
Яна билдим, севиб кўнгил қўйганларим
Орасида шунча номард борлигини.

2002

* * *

Ақлу ҳушимни дилларга солдим,
Лочин қушимни кўлларга солдим.

Миндим оловдай ишқ арғумоқин,
Қирлардан оша чўлларга солдим.

Гоҳи фалак ҳам қилди карамлар,
Отимни чўлдан гулларга солдим.

Қайта яралдим ёр ишвасидан,
Ҳижрон уйини елларга солдим.

Бўйнимга олдим кокилларини,
Занжирларини қўлларга солдим.

Савдоларини бошимга тушган
Қилдан ҳам нозик белларга солдим.

Куй бўлди жоним, сув бўлди жоним,
Мен ўзни бундоқ селларга солдим.

Бундан қолар сўнг овозаларни
Изимдан сўйлар тилларга солдим.

Бошдин оёқ бир йўл бўлди умрим,
То бу кўнгилни йўлларга солдим.

2002

ОҚ ЁҚАЛАР

Ишим тушди сенинг оппоқ ёқачангга,
Йил қанчага чўзилдию ой қанчага?
Фаслларни алмаштириб ранглар синди,
Мен йиғлаган майсаларга чанглар инди.

Талабалик йилларимдан қолган хаёл,
Сен бир ниҳол, нозиккина бир навниҳол.
Мен соғиндим, қанча ёзу қишим учди,
Сенинг оппоқ ёқачангга ишим тушди.

Ҳар тонг нафис капалакдай пайдо улар,
Бир кўрмасам, ўртанаман: қайда улар?
Ёқаларинг охир шайдо қилди мени,
Талабалар ичра гадо қилди мени.

Менинг тоза, оқ, муаттар япроқларим,
Оқ хаёлдай кечди дарсу сабоқларим.
Ёқаларинг қандай гўзал фунун бўлди,
Дорилфунун менга дорилжунун бўлди.

Фаслларга ранг алмашиб синди ранглар,
Мен йиғлаган варақларга инди чанглар.
Диллар кўрдим — мисли сувнинг лойқалари,
Кўнгилларга йўлиқдим — кир ёқалари.

Гилосларнинг гулларидай оқ муҳаббат,
Ёшлигимнинг тонгларидай пок муҳаббат,
Кўлдан ғозим, қўлларимдан қушим учди,
Яна оппоқ ёқачангга ишим тушди.

2002

ҚИРҚ БАҲОР РИВОЯТИ

Кўҳна дўстларингдай кўкда ой, қуёш,
Қирқ ёш, соғинчмидинг ва ёким бардош?
Ярми иссиқ, ярми совуб қолган ош,
Сойми, соҳилми ё сайҳонми, қирқ ёш?
Бари бир-бирига ҳайронми, қирқ ёш?

Сен тонг деб кутганинг шом чиққандайин,
Ўрган арпаларинг хом чиққандайин,
Ҳам тинган ёмғиру ҳам чақиндайин,
Ранги сал униққан кўйлагим, қирқ ёш,
Эрта нелар дея ўйлагум, қирқ ёш?

Ярми оқ, ярмиси зангор тепалик,
Унда гулхан ёнар, ёни — капалик.
Бир йўлчи отланар — қундуз телпаклик,
Бир тунда зор-маҳзун бўлганим, қирқ ёш,
Қирларда қолганим — гулханим, қирқ ёш.

Изҳор дейинмикин ва ё изтироб,
Севинчми, саодат, севгими, сароб?
Ярим кўнглим обод, ярмиси хароб,
Яшил ҳам заъфарон кўкламим, қирқ ёш,
Ичи тўла ҳижрон тўпламим, қирқ ёш.

Бу — бир кенг саҳрода қолган пайтдайин,
Армон, қушларингга не деб айтайин?
Олдга юрайми ё ортга қайтайин?
Менинг висолим ҳам фироғим, қирқ ёш,
Шабнамга ғарқ бўлган қароғим, қирқ ёш.

1999

КЎКСИМДАГИ ЗАНГОРЛАРИМ
(Ҳазрат Яссавийдан бир сатр)

Тонглар кетди, кунларимдан тонглар кетди,
Кетган тонглар йилларимни онлар этди.
Бир жонимни севгим юз минг жонлар этди,
Кўнглим, сенинг давлатингдан шонлар кетди.
Бу муттасил меҳнатларим битармукин,
«Кўксумдаги зангорларим кетармукин?»

Кўзёшимдан майса бўлган бўйроларим,
Шомларимда жимирлаган Зуҳроларим,
Кезган ерлар, адирларим, саҳроларим,
Эшигимга чайқалибон дайроларим
Келса, бул ҳам фиғонимга етармукин,
Кўксумдаги зангорларим кетармукин?

Суйкансанг гар юз йил кўзу қошинг билан,
Уринсанг, ёр, юз йил қўлда тошинг билан,
Сўнгра силаб мижгонларинг, сочинг билан,
Яна юз йил ювиб ўтсанг ёшинг билан,
Тадбирларинг дардимга кор этармукин,
Кўксумдаги зангорларим кетармукин?

Уч минг йиллик чинор яна куртаклади,
Эрта-индин яшил куйга буркалади,
Оҳуларим — тоғларимнинг ҳуркаклари
Кечалари таним ҳидлаб суркалади,
Уларнинг ҳам дунёлари хатармукин,
Кўксумдаги зангорларим кетармукин?

Бу дунёда ёр изладим дилга лойиқ,
Бу дил энди елга лойиқ, селга лойиқ.
Нур таратган сочларини ёйиб-ёйиб,
Бошим узра йиғлаб турса минг малойик,
Аламларим булутлардай ўтармукин,
Кўксумдаги зангорларим кетармукин?

1990

МУҲАББАТ КОШОНАСИ

Муҳаббатни ташлаб кетманг боғларга,
Эрмак бўлар, хор бўлар у зоғларга.

Азал гўзал нишонаси бир гулдир,
Муҳаббатнинг кошонаси кўнгилдир.

Марвариддай асраб юрса қиз уни,
Хазонларга ташлаб кетманг сиз уни.

Ҳаволардан танлаб Момо Ҳаволар
Юборгандир тонгда боди саболар.

Шабнамлардан олмиш рангу атрини,
Пайпоқларга тенг этмангиз қадрини.

Азал ифор эшиклари бор ҳаёт,
Асал, бедор бешиклари бор ҳаёт.

Диллар кейин етишмагай дилларга,
Муҳаббатни ташлаб кетманг йилларга.

Кўнгил шу деб кўз очур ҳам кўз юмур,
Бутун умр, бори умр, бир умр.

Кўксингизда олиб ўтинг доғларни,
Муҳаббатга ташлаб кетинг боғларни.

2002

ЛАЙЛАКҚОР ВА ОДАМЗОТ РИВОЯТИ

Жумлайи оламга лайлакқор ёғар,
Безиён, безахму беозор ёғар.

Ул ёғар оппоқ ҳикоят сингари,
Одамизотдан ривоят сингари.

Ул ёғар шукру шарофатлар бўлиб,
Ерга осмондан шафоатлар бўлиб.

Ул фараҳлар сингари ёғмоқдадир,
Оқ варақлар сингари ёғмоқдадир.

Оқ алам ё оқ кадарлардирми бу?
Одамизотдан хабарлардирми бу?

Бахтмидир, толемидир ё идбор?
Айрилиқдирми ва ёким дийдор?

Ул ёғар шавкатлару шонлар каби,
Ору номус, тоза имонлар каби.

Хайру хайрият мисол ёғмоқдадир,
Орзую ният мисол ёғмоқдадир.

Кимнинг умри ёки субҳу шомидир?
Ўтган инсонларнинг исму номидир.

Ул ёғар пок хотиротлар сингари,
Севгию севинчу ёдлар сингари.

Кўнгли кемтикларга бир овунчмидир
Ё тасалли бергучи соғинчмидир?

Қор ёғар, файзу фароғатлар ёғар,
Ҳам фасоҳат, ҳам нафосатлар ёғар.

Илтижолар, аҳду паймонлармидир?
Ё висол, ёинки ҳижронлармидир?

Эй самовий хат, эй зеру забар,
Менга ёшлик оламидан бер хабар.

Не битик бор менга қисмат килкидан?
Муждалар бергил муҳаббат мулкидан.

Айланиб ҳам чирманиб ёғмоқдадир,
Эврилиб ҳам эмраниб ёғмоқдадир.

Жумла риндлар, жумла хайёмлар каби,
Ул ёғар ўткинчи айёмлар каби.

Беомон рафторидан ҳайрон бўлиб,
Бекалом гуфторидан гирён бўлиб,

Дилга бундин сирру асрор айлабон,
Кўҳна бир ташбеҳни такрор айлабон,

Ёду хотир юртига қилдим сафар,
Жумлайи оламга мен солдим назар.

Жумла олам бори лак-лак хонадир,
Қанчалар лайлакка лайлакхонадир.

Борми, йўқми мақсаду маслаклари,
Кеб кетарди оқу оқ лайлаклари.

Бирларидан қолмайин жоҳу жаҳон,
Бирларидан бўлмайин ному нишон,

Бирлари ё бир дарахт ўтқизмайин,
Бирлари бир коса сув тутқизмайин,

Бирларидан боғлар ёдгор қолиб,
Бирларидан доғлар, озор қолиб,

Бирлари бир дилга кўприк солмайин,
Бирлари бир дилдан оғриқ олмайин,

Бирлари куз, бирлари фасли баҳор,
Бирлари тўқ, бирлари очу наҳор,

Талхми ё ширинми ё тақдирлари,
Бирлари келса, кетарди бирлари.

Мен бу қатновга қараб ғамлар билан,
Кўз ва дил баргида шабнамлар билан,

Ботининг ҳам зоҳирингни ўйладим,
Аввалинг ҳам охирингни ўйладим.

Келдингу қайдин, кетурсан қай томон?
Қайда манзил сенга ҳам қайда макон?

Қайда тўрванг, қайда қолгай кашкулинг?
Ўйладингми, қайда битгай мушкулинг?

Турлидир гар рамзу рафторинг сенинг,
Ўйладингми, қайда асроринг сенинг?

Қайда сендан қолди бир сўқмоқ йўл?
Қайда шодлик қолди сендан ё малул?

Ўз саволингга жавобинг қайдадир?
Ҳам гуноҳинг, ҳам савобинг қайдадир?

Қайсидир тўйингу қайси мотаминг,
Ўйладингми, ўйладингми, одами?

Гарчи зурёдинг сенинг лак-лак эрур,
Бор-йўғинг бир кеб кетар лайлак эрур.

Яъниким, онийлигингни бил ўзинг,
Қордайин фонийлигингни бил ўзинг.

Кўз очиб юмгунча умринг ўтгуси,
Булбулинг, сайроқи қумринг ўтгуси.

Ҳар даминг Ҳақдин иборат айлагил,
Яхшиликлардин иморат айлагил.

Бир-бирингга бир-бирингдан зорлар
Ўрнида қолсин фақат гулзорлар.

Ўз дилингда доғларинг қолсин сенинг,
Эзгуликдан боғларинг қолсин сенинг.

...Қор ёғар, файзу фароғатлар ёғар,
Ҳам нафосат, ҳам фасоҳатлар ёғар.

Мен бу қордан қанча хислат англадим,
Қанча панду қанча ҳикмат тингладим.

Беғараз бесўзу беминнат бўлиб,
Жумлайи оламга оқ зийнат бўлиб,

Ул ёғарди мисли оқ парвоналар,
Сўйлабон оламга оқ афсоналар.

Ўйламанг: мен йўқдин бор айладим,
Асли бор гапларни такрор айладим.

Ўйламанг ҳам бир вазият деб буни,
Панду ҳикмат ё насиҳат деб буни.

Мен насиҳатнинг ўзим муҳтожиман,
Панду ҳикматнинг ўзим муҳтожиман.

Кўҳна бу чархнинг гурунги гаплари
Аслида айтиб бўлингандир бари.

Бўйла даркор сўз такрор бўлгуси,
Бўлса ҳам такрор даркор бўлгуси.

Мен бу важҳ ўз мушкулимдан сўйладим,
Шикваю шарҳи дилимдан сўйладим.

Ҳар бирингиз ҳар хилу ҳар нақшлиғ,
Ҳар бирингизга тилай мен яхшилиғ.

Яшнатингу яшнангу озод бўлинг,
Элу юртингиз ила обод бўлинг.

Қордайин оппоқ тилаклар бирла сиз,
Оқ умидлар, пок юраклар бирла сиз,

Юз очингиз ёруғ истиқболга,
Ёр бўлингиз бахт ила иқболга.

Гулласин деб умрингизнинг ҳар куни,
Мен, Сирожиддин Саййид, айтдим буни.

1998