Адабиёт анъанавий мактабдаги фанлар орасида алоҳида ўрин тутади. Кўп ўқиш ўқувчининг ижодий тафаккурини ривожлантиради, унинг образли тафаккурини шакллантиради, шахсни камол топтиради. Санъат тури сифатида адабиёт сўзга таянади. Талантли ёзувчи сўзни шундай айта олади-ки, у ёдда қолади, вақт синовидан ўтади. Ҳар қандай адабий асарининг ички мазмуни — ғоя, сюжет, қаҳрамонларнинг характерли образларидан иборат. Уқувчанлик билан ўқилган асар мазмунини қандай тушуниш мумкин?

Муаллиф ҳар доим асарнинг номланишида унинг моҳиятини ифодалашга интилади ва ўқувчи китоб ҳақида маълум даражада тушунча олади. Асарни яхшироқ тушуниш учун ёзувчининг биографияси, унинг атрофидаги муҳит ва қарашлари билан танишиб чиқиш керак. Ёзувчи ўз ғоясидан келиб чиққан ҳолда, ҳикояни турли сюжет чизиқлари билан қуриб чиқади. Матнга эътибор билан киришиб, асар қаҳрамонларининг ҳолатини ўрганиб, ҳатто улар узоқ ўтмишда яшаган бўлса ҳам, уларнинг ҳаракатларини баҳолаб, жамият, одамлар фикри ва уларнинг мураккаб ва қарама-қарши қарорларини тушунишга олиб келади.
Кўпинча ёзувчи ўз асарларида ўзининг дунёқарашини қаҳрамонлари орқали ифодалайди. Одам ёки муҳим шахс ҳақида ҳикоя қилиб, унинг жамиятдаги ўрнини белгилайди. Ҳар бир даврнинг ўз қаҳрамонлари бор. Улуғ рыцарь ва қудратли жангчи Ўрта асрларда, инқилобчилар ва халқ озодлик курашчилари Маърифат даврида, рус адабиётининг Олтин асрида романтика ва зиёлилар ички курашлари, ХХ асрда инсон ақлининг тантанаси ва ижтимоий бўронлар инсонда муҳаббат, тенглик, эркинлик идеалларини шакллантиради.

ХХ асрда компьютер технологиялари ва Интернетнинг «виртуал реаллик» сифатидаги ривожланиши билан реалист ёзувчиларнинг бетўхтов ҳикоясига постмодернизм, адабиётда янги дунёқараш ўрнига келади. Шу сабабли замонавийлик ва фантастикани қамраб олган мавзулар ва жанрлар аралашмаси юзага келади. Экспрессия ва пародия замонавий қаҳрамонларда ифодаланади. Ҳар қандай даврда ўзгармас инсон туйғулари мавжуд, шунинг учун муҳаббат ва нафрат, садоқат ва хиёнат, ҳаёт ва ўлим каби абадий мавзулар ҳар қандай давр адабиётида акс этади, замонавий адабиётда эса улар кўпроқ эркинлик билан муҳокама қилинади.

Лирик чегинмалар, фалсафий мулоҳазаларга эътибор қаратиш ҳодисаларнинг муҳитини ҳис этишга ёрдам беради. Мия ассоциациялар учун мослашган бўлиб, қизиқ маълумотларни қабул қилиб, уни таҳлил қилади ва натижада ёдда сақлайди.

Абу Муслим тайёрлади