Намруд қиссаси Пушкин талқинида |
Инсонда ҳам қандайдир кароматлар зуҳур этиши мумкин. У ўзига берилган имконият туфайли ғурур ва кибрга ботади. Ботиний ҳикматларни англамаган инсон Аллоҳ таоло уни қодир этиб қўйганига шукрона келтириш ўрнига Яратганнинг ўзига қарши туғёнга тушади.
Иброҳим (а.с.) даврларида ҳукмдор подшоҳ Намруд ана шундай туғёнга кетган кишилардандир. «Бақара» сурасининг 258-ояти каримасида ана шу ҳукмдорнинг Иброҳим (а.с.) билан Парвардигори Олам ҳақида тортишгани баён қилинган: Дединг: «Ерга бахш этиб ҳаёт, Худди Куръон оятида таъкидланганидек, подшоҳнинг Аллоҳ билан баҳслашишига сабаб қилиб Намруднинг ҳокимлик имтиёзидан маст бўлиб-кибрланиб туғёнга кетишини кўрсатади шоир ҳам. Худолик ва ҳар ишга қодирлик даъвосини қилган подшоҳ шеърда ҳам Аллоҳнинг биргина мўъжизаси олдида ақли лол бўлиб қолади. Пушкин подшоҳни мот қилиб, баҳсни якунловчи мўъжизани Иброҳим (а.с.) эмас, Аллоҳнинг ўз номидан таъкидлаб, шеърни шундай тугатади: Лек сендаги илоҳий шахтдан Ҳақиқий шеърият ҳамиша маънолар уммони бўлиб келган. Кўпмаънолилик бадиий ижодда шеърий заковотга мўъжизавийлик бахш этувчи сифатлардан саналади. Пушкин муқаддас Куръон оятининг бутун моҳиятини, умумий руҳини аниқ талқин қилатуриб, фақат бир ҳолатни ўзгартиради: «Кофир подшоҳ Намруднинг Иброҳим (а.с.) билан эмас, бевосита Аллоҳнинг ўзи билан баҳслашмоғини маъқул кўрди. Сабаб: Неъматга куфр келтирган шоҳнинг нқадар даҳшатли тугёнга кетганини бўрттирмоқчи бўлди. Шоирнинг муаззам бир сурадан мазкур оятга диққат эътиборини жамлаши бежиз эмас эди, албатта. Дилбар Қамбарова |
Навоийхонлик
- 0
- 1
Ишқни оловлантирган сув ёхуд “Қаро кўзим”Бир донишмандцан: дунёда энг кучли лаззат нима? — деб сўраганла... |
Илм ва олимлар ҳақидаОламнинг иши халқ билан душманлик экан, олим хор-у, жоқил (били... |
Қўрқутма мени тамуғдинҚўрқутма мени тамуғдин, эй зоҳиди ях, Жаннат манга бўлғуси дебо... |
Навоийнинг ваҳдат тушунчаси ва пантеизмШарқ мумтоз шеърияти, аслини олганда, тавҳид, яъни бирликка асо... |
«Аввалгиларга ўхшамас»Бу – ҳазрат Алишер Навоийнинг тушунилиши анча осон, луғатталаб ... |
Масжидқа неча аҳли риёдек етайин...Масжидқа неча аҳли риёдек етайин, Ё ринд киби азимати дайр этай... |
Бобом сўзин тушунгим келар...Мақоламиз қаҳрамони бир катта шаҳарда ҳоким бўлган, улкан мамла... |
Риёкoр шaйxлaр xусусидaXирқa кийгaн риёкoр шaйxлaр xусусидaким, улaрнинг oлдидa хaқиқи... |
МАҲБУБ УЛ—ҚУЛУББИСМИЛЛОҲИР—РАҲМОНИР—РАҲИМ Ҳамд ангаким, зотиға ҳамд ончаким, ... |
“Лисон ут-тайр” достонида келган тўрт халифа ҳақидаги ҳикоятларҲазрат Навоий бошқа достонларидан фарқли ўлароқ “Лисонут тайр” ... |
Адабиётшунослик
Бадий матн ва таҳлил муаммолариШоирлик аслида шеърни шеъриятга алоқаси йўқ нарсалардан тозалай... |
Улуғбек Ҳамдам. Қодирийнинг хизмати нимада?Қодирий ўзбек халқининг энг севимли адибларидан бири. Ёзувчи ва... |
Абдурауф Фитрат. Аҳмад Яссавий (1927)Аҳмад Яссавий тўғрисида матбуотимизда бир-икки йўла гаплар бўлу... |
СюжетСюжет (фр. sujet — предмет) — адабиёт, драматургия, театр, кино... |
Она фидоийлиги ҳақида бир асарXIX аср охири ўзбек маърифатпарварлик адабиётининг бир қисмини... |
Уйғониш даври
- 0
- 1
Чўлпоннинг «тонг сирлари» шеърий тўпламига сўзбошиБаъзи бир ўртоқлар Чўлпонни йиғлоқ, деб айбситадирлар. Балки ҳа... |
Калвак махзумданБухоройи Шариф билодида фақирнинг ота қадрдон бир ошнамиз бўлур... |
Биз ким ва нималардан қўрқамиз?Ҳар кимнинг ўзига яраша қўрқатурған нарсаси бўладир. «Иштонсизн... |
Самарқандда асари нажотЎтган замонларда Самарқандда мадрасалар дорул-улум(Илмлар уйи.)... |
ШаллақиХалқда бир мақол бор: «Ўғри кулиб енггар, ғар йиғлаб.» Шунга ўх... |
Шомий домланинг оқ салла ташвиқотчилари(Абдулла Қодирий)Саҳар ноғорасини қоқиш олдидан сурнай «Наво»ни эзиб бошлаған эд... |
Ай, Худай урғанлар (Абдулла Қодирий)— Бачимаъни ер ислоҳот?(Чиғанмоқ — тисланмоқ, қўрқмоқ.) — деб м... |
Эски шаҳар «чека»си атрофиндаИкки йил энди ярим ёрти ҳукумат ишлари ўз қўлимизга берилиб кел... |
Хонларга хитобБир-икки сўзда давлатли хонларга сўйламоқ истаймиз, афу буюрсин... |
Шодмарг. Абдулла ҚодирийМулла Карим ҳожининг ёши етмиш ёшларда эди. Ёшликда бошигакўб ж... |