Home icon Бош саҳифа»Адабиётшунослик»Танқидчилик»Ўзбек адабиётидаги наср муаммолари
Facebook
Ўзбек адабиётидаги наср муаммолари PDF Босма E-mail

Ўзбек адабиётида наср муаммолари кўп қиррали бўлиб, қуйидагилар энг асосий муаммолардан ҳисобланади:

1. Янги мавзуларнинг етишмаслиги
Ҳозирги давр адабиётида мавжуд воқеалар ва муаммоларни қамраб олган, жамиятнинг ички муаммолари, маънавий инқирози, ёшлар ҳаётидаги ўзгаришлар ҳақидаги наср асарлари кам. Айниқса, ёш авлодни қизиқтирувчи мавзулар, глобал муаммолар, ёшлар ҳаётига оид масалалар ҳали ҳам адабиётимизда яхши ишланмаган.

2. Тилининг соддалашиши ва мураккабликлари
Наср асарларида адабий тилнинг ўзига хослиги йўқолиш хавфи бор. Баъзи ёзувчилар замонавий тингловчига ёқиш мақсадида оддий тилда ёзишни маъқул кўрадилар, бу эса миллий тилнинг тоза сақланишига салбий таъсир қилади. Шундай бўлса-да, қийин ва эшитиш учун оғир тилдан фойдаланиш ҳам ўқувчини адабиётдан узоқлаштириши мумкин.

3. Ёш ёзувчиларнинг қўллаб-қувватланмаслиги
Кўплаб ёш ижодкорлар учун ўз асарларини нашр қилиш ва кенг оммага етказиш имкониятлари чекланган. Ёзувчиларни қўллаб-қувватлайдиган, уларни ривожлантирувчи адабий танловлар, молиявий грантлар ва жамоат ташкилотлари етарли эмас.

4. Таъсирчанлик ва ижодий эркинлик муаммоси
Бир қатор ёзувчиларда ижодий эркинлик ва тажрибаларга бўлган қўрқув бор. Бу ўз навбатида, наср асарларида муайян доирадаги мавзулар ёки сюжетлардан чиқмасликка олиб келади. Бундай ҳолатларни енгиш учун ижодкорларга эркинлик бериш, турли услублар ва жанрларда ёзишга рағбатлантириш керак.

5. Технологиялар ва электрон адабиётнинг сустлиги

Ҳозирги давр ёзувчилари учун интернет ва электрон нашрлар орқали китобларни тарқатиш муҳим имконият саналади, аммо кўп ҳолларда адабий асарларни интернет орқали тарқатиш усуллари етарлича ривожланмаган.

6. Танқидий муҳокаманинг йўқлиги
Танқидчилар ёки адабий танқид институтлари мавжуд эмаслиги туфайли наср асарларини таҳлил қилиш, унинг кучли ва кучсиз томонларини ёритиш етарли даражада бўлмаяпти. Бунинг натижасида адабий ижодни ривожлантириш ва ёш ижодкорларга маслаҳат бериш имкониятлари ҳам чекланган.

7. Таржимадаги муаммолар

Ўзбек насридаги асарларни бошқа тилларга таржима қилишда ҳам бир қанча қийинчиликлар мавжуд. Жаҳон адабиётига чиқиш, хорижий ўқувчиларга таниш бўлишда етарли даражада таржима қилинмаганлиги боис, ўзбек насри кенг дунё саҳнасида кам танилган.

8. Ўқувчилар эътиборини жалб қилиш муаммоси
Наср асарларини кенг оммага етказишда маркетинг стратегиялари ва PR ишларининг камлиги туфайли китоблар ўқувчиларнинг эътиборига тушмай қолиши мумкин. Бу эса адабий асарларга қизиқишни пасайтиради.

Бу муаммоларни енгиш учун ёзувчиларни қўллаб-қувватлаш, ёш ёзувчилар учун имкониятлар яратиш, адабиётга жамоавий эътиборни кучайтириш ҳамда адабий танқидчиларни ва адабий муҳокамаларни кўпроқ ташкил этиш муҳим аҳамиятга эга.

Абу Муслим тайёрлади