Ўн олтинчи мақолат. Мақтанчоқ кишилар ҳақида PDF Босма E-mail
21.06.2024 22:20

Эй, мардлик кўзгусида отини шижоат майдони аро суриб юрган, отини чақмоқдан кам санамай, кўзига Рустамни ҳам илмай, ҳаммасидан ўзини юқори тутиб, осмонгача «бошимдан тўрт илик, холос» деб керилувчи инсон! Юриш чоғи оти катталашиб, устида ўзини қоплон каби паҳлавон сановчи, эл олдида мақтаниб, ўзингни зулмат ғори ичидаги қора қоплон каби сезасан. Кибр билан қошларингни чимириб, атрофга зимдан гердайиб боқасан. Хаёлида ўзгача кибр _ мақтаниш. Гердайиши ҳар қоши учидаги гириҳ _ тугунлардан ҳам кўриниб туради. Қулоқларига темир қалпоқчалар кийиб олган. Буларнинг мақсади _ одамларда ўзига эҳтиром қўзғатиш, зулмда Заҳҳоклигини _ золимлигини билдириш учун икки елкасидан икки илон чиқариб қўйган. Икки мўйлаби икки ёнга даҳшат солаётгандек кўринади, улар гўё нафсу ҳаво қушларига ҳалқа _ ов сиртмоғини эслатади. Бошида ўтағаси _ жиғаси парпираб туради. Ўзи уни руҳул- аминнинг _ Жаброилнинг шоҳпари деб мақтанса ҳам, аслида у иблиси лаъиннинг ташлаб юборган жунидан бошига тақиб олган парларини бойқушдан узиб олган бўлса ҳам, товус тожи деб даъво қилади. Салласи учини елкасига тушириб қўйганидан тебранганида гарданига урилиб туради. Бўрки учини ичкари қилиб тикдиргани ҳирсу ҳаво қушларига ошён қилмоқчи бўлганидан _ мақтанчоқлигидан.
Тўни ипакдан тикилган бўлмаса кўнгли тўлмайди, энг нозик ипаклардан кўйлак тикдиради.
Белига заррин камар, унинг остидан заррин белбоғ боғланган, тўни бошдан-оёқ олтин билан тикилган, ҳатто этигининг тақаси зарга бўялган, отидаги эгарни ҳам зар қоплаган.
Дев жамолини париникидек ясатиб, тиканни янги гулбаргидан ясаб, шоҳиди раънодек жилва қилиб, боғда ичиб гулрухи зебо каби майдонда намоён бўлади. Атрофида бир неча ялқовлар, бирида бўлсин ақлу идрокдан заррача йўқ ножинслар гулхан атрофига текинхўрлардек, ўлимлик атрофида тўпланган мурдорлардек «баҳодир»ни бегиму мирзам деб, ўзини чиройлию зебо деб эртадан кечгача хушомад қилишади. Аслида ўзи ўртада деву атрофида шайтонлар тўдаси кўринади. Ичкилик ича бошлаганича бу ифлослик даражасига етмаган эди, майни мўл-кўл ичиб, еб-ичари ҳарому ҳариш, ичкиликни қадаҳ-қадаҳ ичиб олгач, гурзи билан Баҳром бошини янчиб ташлагандек бўлади хаёлида. Филни пашшача, аждаҳони чивиндек кўради-да, одамларига зўрлик _ зулм қилиб, шоҳга таъна қиларди: «Менга юз минг беради, юз минг-икки юз минг менга лойиқми? Ҳолим бу ҳолда кечадиган бўлса, бошқа мамлакат, бошқа шоҳ топилмайдими?» деб хафа бўлади.
Арзи ҳунар бўлса йигитлар иши.
Қилса аён ўз ҳунарин ҳар киши.

Эйки, такаббур сени хароб этди. Бир киши ул сафдаги юз мингдан бири. Икки Рустам ишини бир Рустам бажаролмайди. Бу хил тасаввурлардан қутулиб, барини фано ўтига куйдириб ташлагил!