Абстракционизм |
АБСТРАКЦИОНИЗМ — XX асрда аввал тасвирий санъатда пайдо бўлиб, ке-йинчалик бадиий адабиётга ўз таъсирини ўтказган оқим. Намояндалари — Чарльз Ховард, Стюард Дэвис, Крауфорд, Рэтнер, Моррис, М.Сейфер, П.Мондриан, Пауло Клес ва бошқалар. Абстракционистлар санъат борлиқнинг эмас, санъаткор хис-туйғуларининг инъикоси деган ғояни илгари сурадилар. Оқим намояндалари ижодида хис, туйғу, хаёл, борлиқдан узилган чизиқлар, геометрик шаклларда намоён бўлади, шакл ва мазмун бир-бирига сингиб кетади. Яъни анъанавий тушунчадаги шакл ва мазмун ўз мохиятини йўқотади. Абстракционизм таъсири француз шеъриятида, айниқса, сезиларлидир. Бу оқим тарафдорлари воқеликни инкор қилиш эвазига «рухий воқелик» яратмоқчи бўладилар. Абстракционизм санъатга муайян услубий янгилик сифатида кириб келган бўлса-да, айрим таниқли санъаткорлар томонидан танқидга учради. Хусусан, А.Камю воқеликдан мутлақ узилган асарнинг воқеликка бира-тўла ёпишиб олган асардан фарқи йўқ деб билади. Ёзувчининг фикрича, санъат воқелик ва санъаткор хис-туйғулари ўртасидаги эркин ва табиий уйғунлашувдан пайдо бўлади. Лекин абстракционизм санъат ва унинг тасвир усуллари хақидаги тасаввурни бойитгани учун хам қимматлидир. |
Навоийхонлик
- 0
- 1
Ким, васила бўлди маҳзун жон била жонон ароЖонда қўйдум чирмаған мактубини ҳижрон аро,Билман ул мактубдур ёх... |
Дуди оҳимким қора айлабтурур олам юзинСоқиё, очтинг чу май тутмаққа жоми Жам юзин,Юз ғамим дафъ айлад... |
Гар Навоийнинг куюк бағрида қондурҚошу юзунгни мунажжим чунки кўрди бениқоб, Деди: кўрким, Қавс б... |
Икки ўтлуғ наргисингким, қилдилар бағрим кабобИкки ўтлуғ наргисингким, қилдилар бағрим кабоб, Биридур айни ху... |
Тиласа равзани зоҳид, Навоийю - кўюнгЗиҳи висолинга толиб тутуб ўзин матлуб, Муҳаббатидин отингни ҳа... |
Эй Навоий, ишқ дарди кўрган эл кўнглин бузарЭй алифдек қоматинг майли бузулған жон аро Ганжи ҳуснунг жавҳар... |
Лутфунг ози жон олур, қаҳринг кўпи ҳам ўлтурурҚаҳринг ўлса, барча ишимдин малолатдур санга, Лутфунг ўлса, юз ... |
Ҳар неча дедимки: кун-кундин узай сендин кўнгулКўргали ҳуснунгни зору мубтало бўлдум санга, Не балолиғ кун эди... |
Сенинг васлинг муяссардур мангаМенмудурменким сенинг васлинг муяссардур манга? Бахти гумраҳдин... |
Халқ дер: жон беру ё кеч ишқидинШаҳр бир ой фурқатидин байт ул-аҳзондур манга, Бир гули раъно ғ... |
Уйғониш даври
- 0
- 1
Шубҳа(Ҳикоя)— Колхозимизда ва қишлоғимиздағи якка хўжаликлар орасида... |
Янги систем бетарафликИнқилоб баракасинда ҳисобда ҳам бўлмаған аллақанча янги систем ... |
Қўрққан олдин мушт кўтарар(Бу фелетон «Қизил Ўзбекистон» газетасининг 1935 йил, 21 сентяб... |
БўзахонадаТунов кун кайфимиз бир оз ширалангандан сўнг, Тошпўлад тоға кос... |
Қурбонлиқ ўғрилариКичкина хангама— Қурбон ҳайити ҳам келди... бу йил қурбонлиқдан... |
Думбаси тушиб қолган эмишКичкина фелетўн(Эски шаҳар Озиқ шўъбасига бағишлайман) Гўш...О... |
Қурбон байрами (Ҳангама)Бойларникида имлама, хасисларникида димлама.Бу кун қуввати келг... |
ДардисарБир неча айёмларким фақир дардисар(Бош оғриғи (муал.).) бирлан ... |
Келинни келганда кўр, сепини ёйғанда кўр— Ош тегса — тўй, тегмаса тафарруж...(Тафарруж — томоша.) деб о... |
Наҳс босқан экан...Кашмиридан келган ромчининг олдиға ўлтуруб:— Қани бир бахтимизн... |