Бадиий тўқима |
БАДИИЙ ТУҚИМА - бадиий асарнинг энг муҳим шартларидан бири. Ижодкор бадиий асар яратар экан, ўз ғоявий-бадиий мақсадини амалга оширишга ёрдам берадиган воқеа-ҳодисаларни саралайди. Ҳаётда рўй берган ёки рўй бераётган ҳодисалар ҳамиша ҳам муаллиф мақсад-ғояспга тўлалигича мос келавермагач, адиб бадиий тўқимага мурожаат қилишига тўғри келади. Ёзувчи асар орқали ўртага ташламоқчи бўлган фикрга, асар ғоясини юзага чиқаришга хизмат қиладиган воқеа ва тимсолларни ижодий хаёл воситасида тўқиши, ўйлаб тоииши лозим бўлади. Демак, бадиий асарнинг аксарият қисми ёзувчи ижодий хаёли - бадиий тўқима самараси ҳисобланади. Ҳаётий факт ва ижодий хаёл маҳсули бўлмиш бадиий тўқима адабий асар негизидир. Бадиий тўқима тарихий шахслар ва воқеаларга бағишланган асарларда ҳам етакчи ўрин эгаллайди. Чунки муаллиф бўлиб ўтган воқеалар моҳиятини тарихий маълумотлар орқали англаб ва ҳис қилиб, уларни жонлантиради. Бунинг учун тарихий воқеа тафсилотларини ижодий-хаёлий тасаввур воситасида тўқийди, уларга муайянлик бахш этади. |
Навоийхонлик
- 0
- 1
Ким, васила бўлди маҳзун жон била жонон ароЖонда қўйдум чирмаған мактубини ҳижрон аро,Билман ул мактубдур ёх... |
Дуди оҳимким қора айлабтурур олам юзинСоқиё, очтинг чу май тутмаққа жоми Жам юзин,Юз ғамим дафъ айлад... |
Гар Навоийнинг куюк бағрида қондурҚошу юзунгни мунажжим чунки кўрди бениқоб, Деди: кўрким, Қавс б... |
Икки ўтлуғ наргисингким, қилдилар бағрим кабобИкки ўтлуғ наргисингким, қилдилар бағрим кабоб, Биридур айни ху... |
Тиласа равзани зоҳид, Навоийю - кўюнгЗиҳи висолинга толиб тутуб ўзин матлуб, Муҳаббатидин отингни ҳа... |
Эй Навоий, ишқ дарди кўрган эл кўнглин бузарЭй алифдек қоматинг майли бузулған жон аро Ганжи ҳуснунг жавҳар... |
Лутфунг ози жон олур, қаҳринг кўпи ҳам ўлтурурҚаҳринг ўлса, барча ишимдин малолатдур санга, Лутфунг ўлса, юз ... |
Ҳар неча дедимки: кун-кундин узай сендин кўнгулКўргали ҳуснунгни зору мубтало бўлдум санга, Не балолиғ кун эди... |
Сенинг васлинг муяссардур мангаМенмудурменким сенинг васлинг муяссардур манга? Бахти гумраҳдин... |
Халқ дер: жон беру ё кеч ишқидинШаҳр бир ой фурқатидин байт ул-аҳзондур манга, Бир гули раъно ғ... |
Уйғониш даври
- 0
- 1
Шубҳа(Ҳикоя)— Колхозимизда ва қишлоғимиздағи якка хўжаликлар орасида... |
Янги систем бетарафликИнқилоб баракасинда ҳисобда ҳам бўлмаған аллақанча янги систем ... |
Қўрққан олдин мушт кўтарар(Бу фелетон «Қизил Ўзбекистон» газетасининг 1935 йил, 21 сентяб... |
БўзахонадаТунов кун кайфимиз бир оз ширалангандан сўнг, Тошпўлад тоға кос... |
Қурбонлиқ ўғрилариКичкина хангама— Қурбон ҳайити ҳам келди... бу йил қурбонлиқдан... |
Думбаси тушиб қолган эмишКичкина фелетўн(Эски шаҳар Озиқ шўъбасига бағишлайман) Гўш...О... |
Қурбон байрами (Ҳангама)Бойларникида имлама, хасисларникида димлама.Бу кун қуввати келг... |
ДардисарБир неча айёмларким фақир дардисар(Бош оғриғи (муал.).) бирлан ... |
Келинни келганда кўр, сепини ёйғанда кўр— Ош тегса — тўй, тегмаса тафарруж...(Тафарруж — томоша.) деб о... |
Наҳс босқан экан...Кашмиридан келган ромчининг олдиға ўлтуруб:— Қани бир бахтимизн... |