Лев Толстойнинг "Уруш ва тинчлик" романидаги қаҳрамонларидан бири Наташа Ростова, аниқ ва чуқур ички дунёси билан романнинг энг эсда қоларли образларидан бирини ташкил этади. Толстой уни нафақат ўзига хос қаҳрамон сифатида, балки умумий халқ ҳаёти ва миллий қадриятлар билан чамбарчас боғланган тимсол сифатида ҳам кўрсатади. Наташа Ростовага хос бўлган хусусиятлардан бири унинг жўшқин ҳиссиётлари ва юксак интуитив сезувчанлигидир. Унг тегишли «ақлли бўлишга арзимайди» деган таъриф унинг руҳий ҳолатининг сезгирлиги ва унга хос табиийликни ифодалайди. Бунга қўшимча, унинг чиройли овози ва мусиқий истеъдоди нафақат ташқи, балки ички гўзаллигини ҳам намоён этади. Ростовлар оиласининг ёрқин ва меҳр билан бой маданиятини ва "ростовлик насаби"ни Наташа ўзининг ҳис-туйғулари ва кучли шахсий қуввати орқали ифода этади. Наташа ўз ҳаёти давомида кўплаб қийинчиликларга дуч келади, аммо ундаги кучли руҳий куч ва ҳис-туйғуга бой нафосат унга буларни енгишда ёрдам беради. У бошқа қаҳрамонларнинг муаммоларини аниқ ҳис қила олади, ўзини улуғ ҳис-туйғуларга бағишлайди, шу жумладан, бошқаларни қутқариш учун шахсий манфаатларини қурбон қила олиши билан ажралиб туради. Аммо у ўзининг кучли ҳис-туйғулари ва муҳаббатга бўлган ёрқин интилиши туфайли баъзан ўзини эгоистик ҳаракатларга қўйиб юборади. Масалан, Андрей Болконскийнинг келини бўлганида унинг Анатолий Курагинга бўлган қизиқиши унга ўз оилавий бурчини унутган ҳолатда қолдиради. Аммо кейинчалик князь Андрей билан бўлган юзма-юз учрашув унинг қалбида ўзи қилган хатоларни англаб етишга олиб келади ва у бу борада ўзини кечириши ва яхшиланишини ҳис қилади. Романнинг эпилогида у Пьер Безухов билан бахтли оила қуриб, ўзини тўла-тўкис оилавий масъулиятлар ва бурчларга бағишлайди. Толстой Наташа Ростова образини эмансипация каби замонавий ғояларга қарши қўйиб, унинг ёрқин ва самимий аёллик хусусиятларини оилавий анъаналар ва миллий қадриятлар билан уйғунлаштирган. Унинг тимсоли нафақат Толстойнинг қаҳрамонга бўлган эътиборини кўрсатади, балки рус халқининг ички кучини, унинг табиийлик ва сезгирликка бўлган муҳаббатини ифода этади.
Абу Муслим тайёрлади
|