102. ТАНБИҲ PDF Босма E-mail
27.06.2024 13:45

Қарилик тўғрисида
Қарилик ёшлик майига хуморлмкдир, йигитликдаги соғломликни ҳасратла қўмсашликдир. Қарилик кунлари шод юрган одамларни ношод этади; киши қаддини букчайтириб, умр билан хайр-хўш қилади. Кўнгилдаги ҳавас-орзулар шохи синади; балки барча тараддуд ва ҳаракатлардан кўнгил тинади. Юқори мартаба хаёли. бошдан чиқади; ҳасрат ва надомат ёшининг сели бадан қасри деворини йиқади. Номуродликлар зиндони — будир; ноумидликлар харобаси будир.
Қад эгилиши—тупроққа қараб кетишга далилдир; жононлардан нафратланиш — бу айтилганларга исботдир. Қулларнинг титраши—умрнинг охирги майини ичишга хуморликдандир; кўздан ёш оқиши — ҳаётга мотам тутиш важҳидандир. Эслаш ўрнини унутиш эгаллайди; ўрганмоқни унутиб, балки унутмоқни ҳам унутилади. Баданда саломатликдан асар қолмайди; ақл-ҳушдан ҳам дарак қолмайди. Қариларнинг паришонлигига, уларнинг ҳилвираб боришини болалар масхаралайди. Йигитлар ҳайрат билан қарайди. Қариларнинг ҳар мўйида бир касал, вужудида минг иллат куриниб туради.
Хотин, бола-чақалари парвариш қилишдан толиқади, хизматчи ва малайлари қарашдан зерикади. Турли-туман иллат бадани уйида жамъ бўлади; касали кўплигидан тириклик жонига тегади.
Хизматидагиларнинг сўзга кирмаслигидан турмуши ночор; қарамоғидагиларнинг бебошлигидан тирикчилиги аччиқ. Оғзининг сўлакайи сўзи мазасини қочиради: дардининг оғирлигидан яқинлари оғзига сув томизади. Лаблари бир-бирига қовушмай, ўз ҳолича кулиб; оғзи қутичасидан тишлари тўкилади. Саломатлик умиди кўнглидан йироқ; бундай тирикликдан юз қатла ўлган яхшироқ.
Рубоий:
Йигитлик кетдию қарилик чўзилди,
Дам совиди, яъни қонда иссиқлик қолмади.
Ҳаёт шарбати оғизга аччиқ туйилди,
Бу хил оғир ҳаётдан кўра ўлим яхши.
Рубоий:
Афсуски, йигитлик умри кетди,
Танга қариликда кучсизлик юзланди.
Агар юз йил даврон сурса ҳам,
Ўлимдан омонлик топмагач не қиларди.